کاربرد آمار استنباطی در سبک‌شناسی (مطالعة موردی تشبیهات حروفی قرن ششم)

Abstract

<em>سبک‌شناسی با مطالعة بسامدها سر و کار دارد. از همین رو، به کارگیری تحلیل‌های آماری در ارزیابی‌های سبک‌شناسانه بسیار سودمند است. از آنجا که آمارهای توصیفی همیشه نمی‌توانند نوسان‌های سبکی را توضیح دهند، استفاده از روش‌های آمار استنباطی، دقّت علمی بالایی در ارزیابی پدیدارهای سبکی خواهد داشت. «سبک‌سنجی» اصطلاحی است که برای پژوهش‌های سبک‌شناسانة مرتبط با رایانه وضع شده است. در مقالة حاضر، رابطة میان فشردگی زاویة ساختمان تشبیه در شعر قرن ششم با بسامد انواع تشبیهات حروفی از لحاظ ساختمان در دیوان شاعران این قرن با توجّه به گذار زمان، ارزیابی می‌گردد. از همین رو، با استفاده از ضریب همبستگی پِیِرسون در نرم‌افزار رایانه‌ای </em><em>spss</em><em> به تحلیل استنباطی آمارها می‌پردازد. با توجّه به نتایج کمّی برآمده از نرم‌افزار </em><em>spss</em><em> که گویای ضریب همبستگی و سطح معناداری رابطة میان متغیّرها (فشردگی زاویة تشبیه و بسامد تشبیهات حروفی) است و مقایسة این اعداد با شاخص‌های تعریف شده برای ضریب همبستگی و سطح معناداری، رابطة مثبت و مستقیم میان متغیّرها تأیید می‌شود. به زبان سبک‌شناسی، فشرده‌تر شدن زاویة تشبیه در شعر قرن ششم به معنای افزایش بسامد تشبیهات حروفی دارای ساختمان بسته‌تر است و این رخداد سبکی از هنجارهای مسلّط بر سبک دوره پیروی کرده است.</em>