بررسی نشانه‌های زمانی و مکانی در کشف‌المحجوب، رسالة قشیریّه و تذکرةالأولیاء

Abstract

<em>با توجّه به اهمیّت رمزپردازی روایت‌های عرفانی و لزوم تفسیر آنها در درک متن و حصول کارکردهای روایی آن، نشانه‌های روایت‌های مربوط به زمان و مکان را در سه اثر اصیل و تأثیرگذار کشف‌المحجوب، رسالة قشیریّه و </em><em>تذکرة</em><em>الأولیاء بررسی کرده‌ایم. حاصل این پژوهش نشان می‌دهد که بسیاری از نشانه‌ها چندلایه هستند و کارکرد ارجاعی دارند. نشانه‌های زمانی عمدتاً محملی برای بنیان نهادن «زمان دیگر» است تا عارف با شکستن زمان یا تفوّق بر آن بتواند به تجربة عرفانی دست یابد و امر قدسی برای او متجلّی شود. مکان‌ها و متعلّقات آنها نیز نشانه‌هایی هستند که در روساختی متفاوت، امّا با رمزگانی یگانه بار معنایی مشترکی را با خود حمل می‌کنند؛ روساخت‌های متعدّدی که در افق‌های فرهنگی مختلف، ابزاری برای انتقال و انعکاس احساس و نیز تجربة امر قدسی و تجربة دینی هستند.</em>