چهرۀ سعدی در آینه های موج دار

Abstract

شخصیت راستین نام آوران بزرگ گذشته را، بهتر از هر جای دیگر، در آینۀ آثارشان می توان باز شناخت. آفریده های ادبی که نمودهای روشنی از لحظه های شگفت آفرینندگی اند، بیش از هر چیز دیگر می توانند خوانندۀ هوشیار را با گذر از پیچ و خم های ویژه، به دنیای درون آفرینندۀ خود راه ببرند. هرچند، گاهی با انگیزه های گوناگون آثاری آفریده می شوند که با هستی راستین آفریننده سازگاری بایسته ای ندارند. این ترفندها را نیز می توان با ژرف نگری هوشیارنه ای باز شناخت. به روشنی آفتاب، آشکار است که داوری شایسته دربارۀ اندیشه های گوناگون یک سخن سرا، هنگامی به بار می نشیند که همۀ آفریده های او پیش چشم داور باشد، هرگز نمی توان تنها با نگاهی گذرا با گوشه ای از نوشته ها یا سروده های کسی، ساختمان اندیشه های او را باز نمود. افزون بر این، شایسته تر آن است که داوری از ستیغ «آگاهی دامنه دار و گسترده» انجام پذیر، تا فرآیند داوری به درۀ ناراستی و ناروایی نغلتد.