فصلنامه دانش حقوق عمومی
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
تحلیل بنیادین انگاره تابعیت در حقوق معاصر مبتنی بر رهیافت «امّت الگو»
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2025-03-21)«تابعیت» به عنوان یکی از مهمترین مستحدثات حقوقی و سیاسی معاصر، که مقارن با پیدایش مفهوم «ملت» مطرح شده، زندگی انسانِ عهد مدرن را در دو عرصه داخلی و بین‌المللی دستخوش آثار و نتایج گوناگون کرده است. همچنین موجب شده نظامات ...
-
امکان‌سنجی مواجهه جمهوری اسلامی ایران با جنایات بین‌المللی رژیم صهیونیستی از رهگذر الحاق به اساسنامه رم با نگرشی به ملاحظات فقهی شورای نگهبان
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2025-03-21)تأمین تکرار جنایات بین‌المللی اسرائیل، به‌ویژه پس از عملیات طوفان‌الاقصی در مهر 1403، بار دیگر لزوم ایجاد زمینه مقابله با این دسته از جنایات را در محافل حقوقی ایران مطرح ساخت. از این رو پیشنهاد الحاق به معاهده مؤسس دیوان ...
-
تحلیل حقوقی رویکردهای شورای نگهبان در زمینه تأمین مالی از طریق استقراض خارجی
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2025-03-21)یکی از روش‌های مهم تأمین مالی برای اجرای طرح‌های کلان در کشور و جلوگیری از کسری بودجه استقراض خارجی است. استقراض خارجی همواره در مصوبات گوناگون، از جمله لوایح بودجه سالیانه کشور و لایحه برنامه پنج‌ساله توسعه، مورد توجه ...
-
انتشار مشروح مذاکرات هیئت وزیران؛ بسترها، ابهامها، و مسئولیت کیفری
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2025-03-21)مطابق ماده 3 قانون شفافیت قوای سهگانه، دستگاههای اجرایی، و سایر نهادها مصوب 1403/02/10 هیئت وزیران موظف است مشروح مذاکرات خود را، به جز مواردی که در این ماده مستثنا شده است، ظرف یک ماه در پایگاه اطلاع‌رسانی خود منتشر ...
-
الحاق مقام ناظر بازار سرمایه ایران به سازمان‌های بین‌المللی و مسئله انطباق با قانون اساسی
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2025-03-21)از مقوله‌هایی که می‌تواند در حدود اختیارات و تکالیف مرجع بالادستی بازار سرمایه از منظر دلالت قانون اساسی تحلیل شود مسئله التزام به اصل 77 و اصل 125 قانون اساسی جمهوری اسلامی در خصوص عهدنامه‌ها، قراردادها، و موافقت‌نامه‌های ...
-
هویت در قانون اساسی
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2025-03-21)هویت به عنوان یک مفهوم جدید هنجاری در قانون اساسی شناخته شده که این مفهوم عناصر اصلی قانون اساسی از جمله نوع و ساختار آن را تعیین می‌کند و نقض آن اعتبار و مشروعیت قانون اساسی یک کشور را می‌تواند از بین ببرد. امروزه مفهوم ...
-
نظارت اساسی بر همه‌پرسی تقنینی در ایران و ایتالیا
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2025-03-21)یکی از طرق مشارکت مستقیم مردم در تصمیم‌گیری‌های عمومی در ایران و ایتالیا همه‌پرسی تقنینی است. در میان اقسام همه‌پرسی در ایتالیا، همه‌پرسی ملغاکننده قوانین مصداق همه‌پرسی تقنینی و مشابه‌ترین همه‌پرسی به همه‌پرسی موضوع اصل ...
-
بررسی نظرات شرعی فقهای شورای نگهبان در خصوص قوانین مالیاتی
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2025-03-21)تبیین و بررسی رویه فقهای شورای نگهبان در بررسی مصوبات مالیاتی یا به بیان دیگر مصوبات مرتبط با مالیات و نظام مالیاتی مجلس شورای اسلامی، علاوه بر ثمرات نظری، می‌تواند قانونگذار عادی را با رویکرد این نهاد در زمینه چهارچوب ...
-
مبانی عقلی خودسامانی ملی در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2024-12-21)دانشواژه خودسامانی، که اصلی عقلی است، در این مقاله بر سامانبخشی روابط اجتماعی انسانها از طریق تحدید اراده و التزام به الزامات ناشی از آن اطلاق می‌شود. از طرفی مبانی خودسامانی ملی در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، ...
-
تأملات تقنینی و شرعی در استخدام و عواید مضاعف «حالت اشتغال» ایثارگران ازکارافتاده کلی
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2024-12-21)در قوانین حمایتی اختصاصی ایثارگران، از سال 1372، بحث استخدام مضاعف و دریافت حقوق مضاعف در وضعیت مصطلح «حالت اشتغال و ازکارافتادگی کلی» همواره در فرایندهای تقنین و مجاری قضایی و اداری محل بحث و مناقشه بوده است. مطالعه این ...
-
اخلال احکام بودجه در نظام قانونی کشور: تنقیح پیشینی به مثابه راهکار (بررسی موردی بودجه سال‌های 1399 تا 1402)
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2024-12-21)قوانین بودجه در ایران مشتمل بر احکام (ماده واحده و تبصره‌ها) و ارقام (جدول‌ها و پیوست‌ها) است. بند 9 سیاست‌های کلی نظام قانون‌گذاری، ابلاغی 06/07/1398، حکم به رعایت اصول قانون‌نویسی در تدوین لوایح بودجه می‌کند. یکی از اصول ...
-
تأثیر تعارض منافع در تطورات قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی (مطالعه موردی: شرایط انتخاب‌شوندگان)
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2024-12-21)قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی از حیث تعداد تغییرات اعمال‌شده بر آن، در طول تاریخ قانون‌گذاری در ایران، کم‌بدیل است. نقطه اشتراک بسیاری از این تغییرات گسترش دایره محرومان از داوطلبی در انتخابات است. با توجه به داوطلبی ...
-
تحلیلی بر جایگاه اسلام و موازین اسلامی در نظام حقوقی مالزی و مصر
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2024-12-21)غلبه جمعیتی مسلمان در کشورهای اسلامی و نهاد دین اسلام، به عنوان محوریترین بنیاد زندگی مردم، همواره سبب ورود دین با مدیریت فقه در عرصه حکمرانی شده است. گاه این تأثیر چنان نیرومند است که حتی قابلیت شناسایی در ...
-
چارچوب شرعی قوانین بانکی مبتنی بر نظرات فقهای شورای نگهبان
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2024-12-21)مطالعه و تبیین رویه فقهای شورای نگهبان در بررسی مصوبات بانکی یا مصوبات مرتبط با نظام بانکی، علاوه بر نتایج نظری، می‌تواند قانونگذار عادی را با رویکرد این نهاد در زمینه چارچوب شرعی قوانین بانکی آشنا کند و در نتیجه با کمک ...
-
شناسایی مؤلفههای آموزش سواد حقوقی در برنامه درسی ایران: با تأکید بر تربیت شهروندی
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2024-12-21)پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفههای آموزش سواد حقوقی در برنامه درسی ایران انجام پذیرفت. در این پژوهش از تحلیل تماتیک استفاده شد. جامعه آماری همۀ صاحب‌نظران و پژوهشگران حوزه حقوق و برنامه درسی بودند که به منظور شناسایی ...
-
موازنه صلاحیت شورای رقابت و نهاد تنظیم‌گربخشی در صنعت مخابرات (مطالعه تطبیقی نظام‌های حقوقی ایالات متحده امریکا و ایران)
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2024-09-22)صنعت مخابرات بعد از آزادسازی و خروج آن از مالکیت دولت به صورت «انحصار چندگانه» عمل می‌کند؛ به نحوی که خدمات مخابراتی به طور معمول توسط سه یا چهار اپراتور به مصرف‌کنندگان ارائه می‌شود. به علت وجود این انحصار، تنسیق امور ...
-
امکان‌سنجی نظارت شرعی بر مقررات خارج از صلاحیت دیوان عدالت اداری
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2024-12-21)مطابق اصل 4 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران کلیه قوانین و مقررات باید بر اساس موازین اسلامی باشد و تشخیص آن نیز بر عهده فقهای شورای نگهبان است. از سوی دیگر رسیدگی به دادخواهی از مقررات دولتی بنا بر اصول 170 و 173 قانون ...
-
بررسی تطبیقی نظارت بر رفتار مالی نمایندگان مجلس در ایران، ایالات متحده امریکا، انگلستان، و فرانسه
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2024-09-22)به واسطه اهمیت اصل نظارت در بستر حقوق عمومی، حفاظت از اعتماد جمعی به نمایندگان، و اصل برابری همه شهروندان در قبال قانون می‌توان گفت نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس امری بدیهی به شمار می‌رود. همان‌گونه که نظارت بر رفتار بقیه ...
-
تحلیف مقامات سیاسی از منظر حقوق عمومی ایران
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2024-09-22)هرچند سوگند در حوزه روابط میان اشخاص حقیقی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، ولی در حوزه حقوق عمومی نیز شاهد استفاده از این ابزار اخلاقی ـ حقوقی از جمله در فرایند تصدی مناصب و سمتهای عمومی هستیم. این پژوهش به دنبال پاسخ ...
-
بایسته‌های رویکرد فقهی- حقوقی پساانتخاباتی به جبران عدم ایفا یا نقض وعده‌های انتخاباتی
(پژوهشکــــده شـــورای نگهبــــانGuardian Council Research Institute, 2024-09-22)دموکراسی با پدیده انتخابات و حق تعیین سرنوشت و مشارکت سیاسی ملت متلازم است. در این میان، وعده‌های انتخاباتی که در قالب تبلیغات انتخاباتی توسط نامزدها و احزاب مطرح می‌شود، با وجود آنکه می‌تواند مقدمه اعمال حق رأی را به ...
