بررسی جامعه‌شناختی رابطه بین گناه و انحراف اجتماعی (مطالعه موردی متهمان کلانتری‌های شهرستان بابل)

Abstract

در جامعه‌شناسی مفهوم انحراف یا کجروی شامل هرگونه رفتاری می‌شود که با هنجارهای اجتماعی همنوایی ندارد. «گناه» نیز عملی است که با اراده و رضایت الهی در تضاد بوده؛ با ایجاد نوعی «تاریکی» معنوی در نفس انسان، آدمى را از خدای متعال دور مى‏سازد. بر اساس تعالیم اسلام و وعده‌های خداوند اگر انسان دستورات الهی را رعایت کند، از بسیاری از انحرافات اجتماعی جلوگیری می‌شود؛ بنابراین پژوهش حاضر به بررسی رابطه گناه و جرم پرداخته است. این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسش‌نامه که با روش مصاحبه با 100 نفر از بازداشت شدگان کلانتری‌های شهر بابل اجرا شده است، با استفاده از نظریه‌های یادگیری اجتماعی، کنترل اجتماعی و نظریه دورکیم سعی می‌کند بین گناه به‌عنوان «یک پدیده مطرح شده در دین» و جرم به‌عنوان «یک نوع کجروی» یک ارتباط نظری برقرار کرده و سپس با طرح فرضیه‌هایی به پاسخ‌ سؤال پژوهش دست یابد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که کنترل خانواده بر گناه در فرد، وجود رفتار گناه‌کارانه در خانواده فرد، معاشرت با فرد گناهکار و انجام گناه نقش مؤثری در افزایش ارتکاب جرم دارند و بدین‌سان می‌توان نتیجه گرفت هر چند برخی از گناهان خودشان جرم تلقی می‌شوند و ارتکاب هر نوع گناه که ممکن است جرم تلقی نشود، ولی زمینه را برای ارتکاب جرم مهیا می‌کند.