مقایسه اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی انگیزش و مهارت های ارتباطی بر استرس تحصیلی دانش‌آموزان استعدادهای درخشان تبریز

Abstract

مقدمه و اهداف شواهد نشان می­دهد که بخش عمده­ای از ناکامی ­های فراگیران، ریشه در استرس دارد. هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی انگیزش و مهارت­های ارتباطی بر استرس تحصیلی دانش ­آموزان دختر استعدادهای درخشان شهر تبریز بود. مواد و روش ­ها روش پژوهش از نوع نیمه­آزمایشی با طرح پیش­آزمون، پس­آزمون با گروه کنترل بود. آزمودنی­ های پژوهش شامل 90 نفر از دانش­آموزان پایه سوم دبیرستان ­های دخترانه استعدادهای درخشان ناحیه 4 و1 تبریز در سال تحصیلی 95-96 بودند که به روش تصادفی خوشه­ای انتخاب شدند و به طور تصادفی در هر یک از گروه­های دوگانه آزمایشی و کنترل قرار گرفتند. گروه اول یک دوره آموزش راهبردهای خودتنظیمی انگیزش را در 10 جلسه دریافت کرد و گروه دوم 10 جلسه آموزش مهارت­ های ارتباطی را طی کرد و گروه سوم )کنترل) نیز همزمان به برنامه­ های عادی کلاسی خود ادامه داد. ابزار استفاده­شده شامل پرسش­نامه استرس تحصیلی کوهن و فرازر بود. یافته­ ها تحلیل داده­ها با استفاده از روش تحلیل کواریانس تک­متغیره نشان داد که راهبردهای خودتنظیمی انگیزش و مهارت­های ارتباطی بر استرس تحصیلی اثر متفاوت داشته و روش مهارت­های ارتباطی در کاهش استرس تحصیلی اثربخش­تر است. نتیجه­ گیری اثربخشی مهارت­های ارتباطی برای کاهش استرس نسبت به روش راهبردهای خودتنظیمی انگیزش، در کنترل منابع استرس تحصیلی امری بدیهی به شمار می ­آید؛ بنابراین می­توان با انجام فنون مهارت­های ارتباطی، عملاً از تأثیرات منفی عوامل استرس­ زا کاست.