واکاوی فقهی ـ حقوقی سازوکارهای ارتقای سلامت روحی و روانی کودکان

Abstract

کودکان امانت الهی هستند که به‌دلیل کم‌توانی، ظرافت و آسیب‌پذیری، نهال وجودشان همواره در معرض آفت‌های گوناگونی است و هرگونه غفلت و بی‌مبالاتی، موجب ضعف و اختلال روحی و روانی آنان می‌شود؛ لیکن به مراقبت، حمایت و فراهم شدن شرایط مساعد و محیطی امن و مناسب برای رشد و شکوفایی نیاز دارند که بهره­ گیری از آموزه­ های شرعی و مقررات مطلوب می‌تواند نقش مؤثری در این میان ایفا نماید. بدین‌سان پژوهش کیفی پیشِ‌رو، با هدف حمایت از حقوق کودکان و بر مبنای اسناد فقهی و حقوقی، به تبیین و تحلیل سازوکارهای ارتقای سلامت روحی و روانی آنان می‌پردازد. یافته‌ها نشان می‌دهد که بر پایه‌ی شناخت شیوه‌ی صحیح فرزندپروری، نظیرِ فراهم‌ نمودن زمینه‌های رشد شخصیت کودک، تلفیق حق هنر با محیط سالمِ آموزشیِ دوستدار کودک و تعدیل هیجانات کودک در پرتو بازی، شادی و سرگرمی با عنایت به رعایت اصل مصلحت‌اندیشی و خودداری از تبعیض و با لحاظ تفاوت‌های فردی از سوی والدین، مربیان و مراقبان، چگونگی رفتار صحیح با کودک نهادینه می­شود و از هرگونه ناهنجاری و آسیب‌ به روح و روان ایشان جلوگیری می‌شود. این مسئله در شریعت مقدس اسلام مورد تأکید واقع شده است، هرچند نیازمند تدوین و نهادینه­ شدن مقررات داخلی مطلوب‌تری می‌باشد؛ همان‌گونه که مقررات بین‌المللی نیز به‌رغم تعهدآور‌بودن در تأمین حق سلامت روحی و روانی، از محتوایی قوی و ضمانت اجرایی پویا و کارآمد برخوردار نیست.