تبیین نقش امام سجاد (ع) در شکل گیری قیام های توابین با تأکید بر ادعیه صحیفه سجادیه

Abstract

یکی از ابزارهای بازشناسی جریان‌های تاریخی، مطالعه اسناد و شواهد تاریخی است. از آنجا که قیام‌های توابین، یکی از مهمترین اقدامات شیعیان پس از شهادت امام حسین (ع) بوده است، به نظر می رسد بازخوانی تاریخی و تحلیلی ادعیه امام سجاد (ع) می‌تواند به عنوان یک مستند تاریخی، ماهیت حقیقی این قیام‌ها را روشن کند. مانند: ارتباط امام سجاد (ع) با قراء کوفه، تأکید امام سجاد (ع) بر اجرای حکم قصاص، گسترش فقه شیعی و ... این پژوهش نشان می‌دهد، می‌توان از متون روایی بازمانده از قرن دوم و سوم هجری، به عنوان شواهدی در شناخت رویدادهای تاریخی استفاده کرد، همچنین تاریخ‌گذاری روایات و توجه به بافت موقعیتی روایات می‌تواند آثار مهمی در فهم صحیح مدلول روایات داشته باشد. از آنجا که مهمترین میراث باقی‌مانده از امام سجاد (ع) ادعیه ایشان است، لذا ابتدا ارتباط ایشان با گروه‌های فعال اجتماعی جامعه آن زمان مورد بررسی قرار گرفته، سپس به واکاوی ادعیه ایشان پرداخته شده است. در این پژوهش، برخی شواهد و مستندات که نقش امام سجاد (ع) را در شکل‌گیری قیام توابین و حوادث قرن اول هجری، اثبات می‌کند مورد بررسی قرارمی‌گیرد.