اعتبارسنجی روایات فضائل قرائت قرآن نزد شیعه

Abstract

گرچه بیشتر روایات فضائل قرائت قرآن با ذکر سند همراه است، اما به دلایلی نمی‌توان در مورد آن‌ها حکم کلی صادر کرد. زیرا ذکر سند به تنهایی کافی نیست و باید میزان ارزش و اعتبار آن‌ها نقد و بررسی شود. لذا مقاله پیش رو با تکیه بر منابع شیعی صرف، دامنه‌ی مطالعاتی خود را بر روی مهم‌ترین جوامع حدیثی و زبده‌ترین مصادر تفسیری متمرکز نموده و در ابتدا با نگاهی گذرا به پیشینه‌ی این علم، تطوراتی که بر آن گذشته، اهم کتب حاوی این علم، اهداف و اغراض راویان این احادیث و بررسی دیدگاه علما و مفسران در این خصوص پرداخته است. آن‌گاه با استخراج احادیث قرائت قرآن از کتب مذکور، آن‌ها را در هر کتاب به‌طور جداگانه شمارش نموده؛ احادیث ثواب‌ها و عقاب‌ها را نیز مشخص کرده و سپس با تقسیم احادیث هر کتاب به سه دسته: «من قرأ القرآن»، «من قرأ سورة» و «من قرأ آیة» تعداد آن‌ها را نیز در هر دسته جداگانه شمارش نموده است که نتیجه‌ی آماری حاصل از آن چنین بود: تعداد کل احادیث فضائل قرائت قرآن موجود در جوامع حدیثی مورد مطالعه، 764 حدیث و در مصادر تفسیری مورد مطالعه، 1397 حدیث می‌باشد که مجموع آن 2161 حدیث می‌شود. 4 روایت از این تعداد انتخاب گردید و به میزان اعتبار، سنجیده و نقد و بررسی شد که هر 4 مورد ضعیف السند بودند.