ملامهدی نراقی و حج

Abstract

<strong>چکیده</strong><br /> حج، از میان فرایض دین، دارای جایگاهی ویژه و فلسفه و احکام خاصی است وعملی است که عالمان و محققان در مورد ابعاد و مسائل مختلف آن بسیار سخن گفته‌اند. در این پژوهش به ابعاد مختلف حج، از جمله مناسک، احکام، فلسفه و ضرورت، حج و اخلاق، حج و عرفان و دیدگاه تربیتی حج از نظر عالم و عارف نامی ملامهدی نراقی می‌پردازد.<br /> نراقی حج را با عظمت‌ترین ارکان دین و مهم‌ترین عامل نزدیکی بنده به پروردگار و موجب تزکیة نفس می‌داند و از نظر عرفانی حج صفای نفس را بالا می‌برد، کبر و غرور را می‌زداید و روح انسان را جلا می‌بخشد. نراقی نخستین مرحلة این حرکت را بیرون آمدن از خود و تعلقات مادی می‌داند و بر این باور است که فرد با بستن احرام از انواع تعلقات مادی و انواع امتیازات و تفاخرات و زخارف رها می‌شود تا حالت فرشته‏گونه پیدا کند.<br /> حج، آثار تربیتی عظیمی دارد؛ یکی از این آثار ، شناخت و آشنایی مردم با آثار و احادیث رسول‏اللّه9 و زنده نگه‏داشتن و به دست فراموشی نسپردن آن‏هاست؛ یعنی حج در واقع مروری است بر تاریخ اسلام و پیامبر9 بلکه مروری است بر تاریخ خدا پرستی و تاریخ پیامبران از آدم تا خاتم و تابلویی برای تمام فداکاری‏های قهرمان توحید و پیامبرخاتم که حاجی با دیدن این صحنه‏ها و مکان‌ها پیام می‏گیرد.<br /> نراقی حج را به منزلة ورود به عالم آخرت می‌داند.<br /> <strong>کلید واژه:</strong> حج، ملامهدی نراقی، مناسک، احکام حج ، فلسفه حج ، اخلاق، عرفان، تربیت.<br /> ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ<br /> * استاد یار دانشگاه، عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور