دوره 93, شماره 1
مرور بر اساس
ارسال های اخیر
-
مرجحات باب تعارض از تنوع در ظاهر تا وحدت در کارکرد*
(جامعه المصطفی العالمیه, 2014-03-21)آنچه تحت عنوان مرجحات شناسایی شده، در ظاهر یکدست نیستند؛ به طور اجمال، برخی از آن‌ها سند روایات متعارض و برخی از آن‌ها جهت صدور و برخی هم مضمون آن‌ها را تقویت مینماید. براساس رویکرد مرحوم وحید بهبهانی، مرجحی مانند موافقت ...
-
کاربرد دلیل استقرایی در علم اصول در اندیشه شهید صدر *
(جامعه المصطفی العالمیه, 2014-03-21)ارتباط علم اصول با منطق، جزء مسائل «فلسفۀ علم اصول» بوده وشاخه‌ای از «فلسفه‌های مضاف» را تشکیل می‌دهد. فلسفه‌های مضاف به دسته‌ای از علوم عقلی درجه دوم اطلاق می‌شود که با روش توصیفی - تحلیلی به تحلیل و بررسی مبانی، مبادی، ...
-
تأمّلی بر ثمرات برخی مباحث اصولی (حقیقت شرعیه، مشتق)*
(جامعه المصطفی العالمیه, 2014-03-21)دانش اصول فقه به عنوان یک دانش آلی و ابزاری در خدمت فقه قرار دارد. از این رو همه مباحث و مسائل مطرح شده در آن باید ثمرات روشنی در فقه داشته باشند. به باور نگارنده برخی از مباحث در اصول فقه کنونی فاقد چنین ویژگی بوده هیچ ...
-
چیستی فلسفه فقه
(جامعه المصطفی العالمیه, 2014-03-21)پژوهش حاضر با عنوان:«چیستی فلسفه فقه» برای پاسخ‌گویی به این پرسش سامان یافته که آیا دانشی به نام «فلسفه فقه» داریم یا خیر؟ اگر چنین دانشی وجود دارد، چه ویژگی‌‌های معرفتی دارد؟ در حقیقت سخن از چیستی فلسفه فقه، سخن از وجود ...
-
باز تعریف عام و مطلق و ثمرات مترتب بر آن *
(جامعه المصطفی العالمیه, 2014-03-21)علم اصول، منطق فهم متن است و قوانین ظهور و حجیت ادله را بررسی میکند، تعامل ادله نیز بر تمایز و تعریف اصطلاحی آن‌ها مبتنی است. از اینرو، تعریف و شناخت تصورات و تصدیقات ادله، از مسائل مهم این علم به شمار میرود. تعریف عام ...
-
بررسی تطبیقی تعریف اصول الفقه برمبنای فریقین (امامیه و مذاهب اربعه) *
(جامعه المصطفی العالمیه, 2014-03-21)یکی ازمباحث جنجالی و مهم اصولی تعریف علم اصول می‌باشد به ویژه در صورتی که این بحث به صورت تطبیقی بررسی شود. با توجه به اهمیت این بحث در علم اصول، لازم است به معیار و ارکانی که برای یک تعریف کامل وجود دارد توجه شود. بدون ...
-
نقد استدلال‌های فخر رازی از قرآن بر حجیت قیاس *
(جامعه المصطفی العالمیه, 2014-03-21)فخر رازی از کسانی است که قیاس را از مصادر تشریع دانسته و برای اثبات آن در کتب خویش استدلال نموده است. ایشان از جمله کسانی است که بر حجیت قیاس مفصل استدلال نموده و یکی از ادله‌ای که بر حجیت قیاس مطرح کرده قرآن کریم است. در ...
-
ماهیت‌شناسی مبادی احکامیه در علم اصول *
(جامعه المصطفی العالمیه, 2014-03-21)داشتن تصوّری صحیح از اصطلاحات موجود در هر علم، از رموز موفّقیت در یادگیری آن علم است. «مبادی احکامیه» اصطلاحی نوین است که در کتب اصولی متأخّر رایج شده و در آثار پیشین اصولی اثری از آن به چشم نمی‌خورد. برخی دانشمندان علم ...
-
تقدیم امارات بر استصحاب؛ رهیافت‌ها و چالش‌ها*
(جامعه المصطفی العالمیه, 2014-03-21)یکی از محورهای مناقشه برانگیز استصحاب در علم اصول، پشتوانه‌های نظری تقدیم امارات بر این اصل عملی است. مفروض اساسی این است که لزوم تعلیق استصحاب در مورد اماره اکنون در میان متأخرین مسلّم است، ولی در اینکه چرا باید در مورد ...
-
عقل و کشف احکام شرعی
(جامعه المصطفی العالمیه, 2014-03-21)سخن گفتن از «عقل» و اعتباریت آن در کشف احکام شرعی، دشوار و چه‌بسا ناممکن است. اما با پژوهش در آرا و سخنان اندیشمندان اسلامی، می‌توان دریافت که: ارزش، حجیت و سندیت «عقل»، مورد اتفاق است؛ یعنی در اصل ارزشمندی عقل، تأثیر و ...
-
مفهوم جمله استثنائیه و موارد تطبیق آن
(جامعه المصطفی العالمیه, 2014-03-21)در پژوهش حاضر اثبات گردید که جمله استثناییه که دربرگیرنده مستثنا و مستثنامنه است، دارای مفهوم بوده و این مفهوم برای آن اثبات شد؛ چه مستثنامنه جمله‌ای مثبت مانند «أکرم الفقهاء الا الفساق» باشد و چه جمله‌ای منفی مانند «لا ...
-
بینه داخل و خارج و تعارض آن‌ها*
(جامعه المصطفی العالمیه, 2014-03-21)تعارض بینات از مباحث مهم باب قضاست قدر متیقن از بینه، حضور دو شاهد عادل است که ممکن است مدعی دو شاهد عادل و منکر هم دو شاهد عادل اقامه نماید که در این صورت، تحت عنوان تعارض بینّة داخل و خارج مطرح می‌شود که موضوع این مقاله ...
-
بررسی سیر تحول جایگاه عقل در استنباط از شیخ مفید تا شهید اول
(جامعه المصطفی العالمیه, 2014-03-21)در آثار اصولی متأخر چنین شهرت دارد که ادلۀ فقه نزد امامیه چهار دلیل‌اند: کتاب، سنت، اجماع و عقل. با این همه، به رغم این شهرت فراگیر در نگرش تاریخی و محتوایی، دلیل چهارم در هاله‌ای از تاریکی قرار دارد و در بررسی نظام فقهی ...
-
چیستی و دلائل منطقة الفراغ در قانون‌گذاری اسلامی *
(جامعه المصطفی العالمیه, 2014-03-21)از آنجا که نظریۀ منطقة الفراغ بیشتر ناظر به زمانی است که فقیه، دارای قدرت اجرایی هم باشد، یعنی حکومت اسلامی تشکیل یافته است و فقیهی به عنوان ولی امر مسلمانان و زعیم امت در رأس امور قرار دارد، این نظریه به ویژه در زمان حاضر ...
-
دیدگاه جدید پیرامون (نسبت تطبیقی افتراضی) بیان تصوری
(جامعه المصطفی العالمیه, 2014-03-21)مبحث حاضر، در حیطه علم اصول پژوهشی بسیار با اهمیت و منحصر به فرد است، زیرا در صدد بررسی یکی از روابط حاکم میان دلالت‌های احکام شرعی بوده و در تلاش است تا به کشف نسبت جدیدی میان این ادله دست یابد که با نسبت‌‌های چهارگانه ...
-
سیر تحول عدم حجیت خبر واحد و نقش ابن ادریس در آن
(جامعه المصطفی العالمیه, 2014-03-21)عدم حجیت خبر واحد، یکی از مشهورترین مبانی ابن‌ادریس در علم اصول است. بنابر اعتقاد ابن‌ادریس، روایاتی که به حد تواتر نرسد یا خالی از قرینه باشد، از آن‌رو که علم‌آور نیستند حجت نمی‌باشد. ایشان نه فقط به این نظر اعتقاد دارد، ...
-
بررسی نوآوریهای شهید صدر در جمع عرفی*
(جامعه المصطفی العالمیه, 2014-03-21)از جمله مواردی که شهید صدر در آن رویکردی نسبتاً متمایز در روش و محتوا اتخاذ نموده جمع عرفی است. ویژگی‌‌های این رویکردوحدت ملاک بر محور قرینیت، انسجام میان نمونهها و تفکیک ملاک از ابزارهای اثباتی آن می‌باشد. وی، با تعمیم ...
-
ریشه‌های اصالة البیان*
(جامعه المصطفی العالمیه, 2014-03-21)علمای اصول برای استفاده «اطلاق» از کلام متکلم، به «مقدمات حکمت» تمسک کرده‌اند. «در مقام بیان بودن متکلم»، اولین و مهم‌ترین مقدمه از مقدمات حکمت است. این مقدمه به وسیلۀ اصل عقلایی «اصالة البیان» قابل احراز می‌باشد. اغلب ...
