روستا و جنبة تمثیلی آن در شعر مولانا

Abstract

بررسی روستا و روستائیان از زوایای مختلف ادبی، فرهنگی و دینی در آثار مولانا از اهمیت بسزایی برخوردار است و نگرش‌ها و بینش‌های گذشتگان را نسبت به روستائی و زندگی روستائیان به طور عام و کودکان روستایی به ‌طور خاص به نمایش می‌گذارد. مولوی در بلخ به دنیا آمده، بلخ در زمان وی یکی از باشکوه‌ترین شهرهای بزرگ به حساب می‌آمده است. برای همین در مثنوی، فیه‌ما‌فیه و غزلیات، شهرگرایی را ستایش و روستانشینی را نکوهش می‌کند. در قصیده‌ای در دیوان کبیر، نفس امّاره را به کودکی روستائی مانند کرده است: روستائی بچه‌ای هست درون بازار دغلی، لاف زنی، سخره‌کنی بس عیّار که از او محتسب و مهتر بازار به درد؛ در فغان‌اند از او، از فقعی تا عطّار سوال اصلی این پژوهش بررسی جلوه‌های کودکان روستایی در اندیشه مولانا است که با استفاده از روش تحقیق کیفی و تحلیل محتوا انجام شده است. در این مقاله، ضمن بررسی نگاه مولانا در این باب، خواهیم کوشید دلایل چنین نگرشی را، به بررسی بنشینیم. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که یکی از جنبه‌های تکامل افکار مولوی، سمت‌گیری اندیشه‌ی وی به سوی شهر است. از دیدگاه وی زندگی در روستا مورد پسند نیست و از روستائیان که جامعه را به لغزش و گمراهی دچار می‌کنند، سخت بیزار است و از آنان می‌گریزد. از نگاه او این کودک روستائی موجب فتنه و شر در شهر است و همه‌ی اقشار جامعه‌ی شهری را به ستوه آورده است. این نمودار بدبینی انبوه این عارف از روستا و روستازادگان است.