سنتزپژوهی تبیین مدیریت اسلامی از دیدگاه نهج‌البلاغه با تأکید بر مدیریت شایسته‌سالار

Abstract

امروزه طرح مباحث دانش مدیریت در محیط‌های علمی و آکادمیک، چالش‌های خاص خودش را دارد؛ برای مثال تبیین مفهوم شایسته‌سالاری در حوزه انتخاب مدیر سازمان و نیل به موفقیت سازمان، محل طرح بحث‌ها و دیدگاه‌های مختلفی گشته است. هدف این پژوهش، ارائه یک فراترکیب از مصادیق و مضامین اصلی مدیریت اسلامی از دیدگاه نهج­البلاغه با تحلیل نظام شایسته‌سالاری آن بر اساس مطالعات صورت گرفته است. بر همین مبنا، مطالعه حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و رویکرد پژوهش کیفی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل تحقیقات انجام شده در حوزۀ مدیریت اسلامی از دیدگاه نهج‌البلاغه است که مجموعاً190 مقاله انتخاب شده و موردبررسی قرار گرفت و با توجه به ملاک­های پژوهش، تعداد 21 مقاله به‌صورت هدفمند گزینش گردیده و مورد تحلیل واقع شد. توجه عمیق به مبانی و تئوری‌های مدیریت غربی و آموزه‌های نهج‌البلاغه به‌عنوان نقطه قوت و چگونگی انطباق مدل‌های موفق مدیریت غربی با معیارهای نهج‌البلاغه و فراتر از آن دلایل عدم تحقق مدیریت شایسته‌سالار علوی در جامعه و فقدان ارائه پیشنهادهای علمی و عینی به‌عنوان نقاط چالش‌برانگیز، ازجمله مهم‌ترین نقاط ضعف این مقالات می‌باشد. یافته­های مقاله نشان می‌دهد مدیریت اسلامی علوی از حیث ملاک‌های بینشی12مصداق و به لحاظ ملاک‌های منشی24و از لحاظ کنشی 22مصداق را در خود جای داده است که حاکی از سازواری برخی از ملاک‌ها با مبانی مدیریت غربی و ناسازوارگی برخی دیگر از این ملاک‌ها می‌باشد.