روش‏شناسی نقدهای علامه شوشتری بر شرح ابن‌ابی‌الحدید

Abstract

بهج الصباغه فی شرح نهج‏البلاغه نوشتۀ علامه محمدتقی شوشتری، یکی از شرح‏های مهم نهج‏البلاغه است که با هدف رفع کاستی‏های شروح پیشین و با رویکردی انتقادی نسبت به شارحان نهج‏البلاغه نگاشته شده است. این کتاب به جهت بسامد نقدها و تنوع موضوعات، نمونۀ کم‌نظیری برای مطالعۀ نگرة انتقادی علامه شوشتری به‌حساب می‏آید. از این‌رو، مقالۀ حاضر کوشیده که با تحلیل و پردازش نقدهای علامه شوشتری، روش ایشان در نقد آرای شارحان نهج‏البلاغه را کشف و تبیین نماید. برای این منظور در یک مطالعۀ موردی، نقدهای علامه شوشتری به ابن‌ابی­الحدید گزینش و در قالب محورهایی چند تحلیل و ارزیابی گردیده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‏دهد که سه مؤلفۀ مستند، برداشت و دلیل از عمده‌ترین مؤلفه‏های روش‌شناختی است که علامه شوشتری در نقد آرای ابن‌ابی‏الحدید مورد توجه قرار ­داده است.