شناسایی و سنخ‌بندی زمینه فرهنگی-اجتماعی توسعه ملت‌ها با تأکید بر دیدگاه نهج‌البلاغه

Abstract

توسعه، چکیده معرفت، دانش و اخلاق بشری است که در فرایند تاریخی خود را نمایان می‌سازد. توسعه، امری، کیفی است که حاکی از وضعیت نشاط اجتماعی، رفاه، عدالت اجتماعی و وضعیت سرمایه اجتماعی یک جامعه است. یکی از زمینه­های اساسی توسعه، توجه به مبانی دینی و معرفتی موجود در آن جامعه است. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش، شناسایی و سنخ­بندی زمینۀ فرهنگی-اجتماعی توسعةملت­ها با تأکید بر دیدگاه نهج­البلاغه است. روش مورد بررسی در این پژوهش، متکی بر روش نظری یعنی مطالعات کتابخانه‌ای، رویدادهای تاریخی مستند و منابع علمی می‌باشد که تحت عنوان رویکرد بنیادی دسته‌بندی می‌شوند، چون محقق در آن با استنادات تاریخی و نظری سعی در افزایش دانش نظری و جهان‌بینی خود را دارد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که پایة اساس ماندگاری یک ملت متکی بر وضعیت توسعة اجتماعی آن جامعه است. به‌طوری‌که توسعه با هدف ترویج اخلاق، فرهنگ و دانش غنی، تمدن تعامل‌گرا، نشاط اجتماعی و شفافیت، تقویت پاسخ­گویی و اتّکا بر قوانین اجتماعی و احترام به هنجارها و آداب دینی بوده است. براین­اساس می­توان گفت که مواردی از جمله خودباوری اجتماعی، رواج عدالت اجتماعی، تقویت اعتماد سیاسی، کاهش تفرقه و نزاع قومی، مبارزه با فساد اجتماعی، بی­نظمی، تبعیض و توزیع برابر منابع کمیاب، شفافیت اقتصادی-سیاسی، پاسخ­گویی و وجود حق اظهارنظر و غیره از منظر نهج­البلاغه، زمینه­های مهم و مؤثر در توسعة یک ملت به­شمار می­روند.