زیباشناسی اسلوب منادا در خطبه ها و نامه های سیاسی نهج البلاغه

Abstract

نوع خطاب­ها و حروف به­کار رفته در اسلوب منادا در هر زبان بیانگر نوعی از زیبایی­های آن زبان هستند و هر کدام برای منظوری خاص برای بیان احساسات گوینده آن­ به­کار گرفته می­شوند. به­همین دلیل ادیبان و علمای بلاغت که در متون و کتاب­های مختلف به­بررسی زیبایی­های موجود در اسلوب­های مختلف بلاغی می­پردازند، منادا را به­عنوان یکی از این اسلوب­ها بررسی زیباشناسی می­کنند. سهم قابل توجهی از نهج­البلاغه به نامه­های سیاسی و خطبه­های سیاسی حضرت علی(ع) اختصاص یافته است و از مهم­ترین تکیه­گاه­های کلامی این فرازهای سیاسی، ساختار ندا و مسائل پیرامونی آن­ است. این که حضرت علی(ع) نامه­ای سیاسی نگاشته و خطبه­ای سیاسی عنوان کرده است و در آن نامه یا خطبه مخاطب یا مخاطبین و منظورین خود را به­شیوه­های خاص با توجه به فضا و مقام و منزلت آن­ها، مورد ندا قرار داده­اند، موضوعی است که قابلیت تحلیل بلاغی و زیباشناسی دارد. هدف از این بحث تحلیل زیباشناسانه نوع منادا و حروف آن در این خطبه­ها و نامه­ها می­باشد. تحلیل درست این ساختارهای ندایی علاوه بر تبیین زیباشناسانه کلام حضرت شمولیت و دایره این مصادیق را نیز تبیین و تمدید می­نماید. بررسی انجام شده پیرامون حروف منادا پس از تحلیل زیباشناسی اصوات و حروف منادا و بررسی آن­ها در نمونه­های نهج­البلاغه نشان از کاربرد صحیح اسالیب منادا براساس کاربردهای زیباشناسانه آن­ها دارد.