بررسی تأثیر اخلاق در فلسفه نظری تاریخ با نگاه بر نهج‌البلاغه

Abstract

جایگاه اخلاق در فلسفه نظری تاریخ و عبرت‌پذیری از اخلاقیاتی که موجب سعادت و هلاکت جوامع شده است یکی از مباحث مهمی ‌است که در بخش‌های مختلفی از نهج‌البلاغه مورد توجه قرار گرفته است. در نگاه امام علی(ع) تاریخ بشریت دارای آغازی و پایانی است که در مسیری سینوسی گاهی رو به پیشرفت و گاهی رو به افول در حال حرکت است و در نهایت با ظهور مهدی موعود به تکامل خود می‌رسد. از آنجا که در نهج‌البلاغه تاریخ در کلیت حوادث و نه در جزئیات تکرارپذیر است و بین قوانین عام حاکم بر تاریخ و اخلاقیات یک جامعه ارتباط متقابلی وجود دارد می‌توان پیش‌بینی‌هایی را برای جوامع در نظر گرفت زیرا انتخاب افراد در حوزه بینش و اخلاقیات، حرکت آن جامعه را در مسیر رشد یا انحطاط قرار می‌دهد. در این مقاله با روش کتابخانه‌ای، عوامل مذکور درکلام امام(ع) با موضوعیت تأثیر اخلاق در فلسفه نظری تاریخ مورد بررسی قرار گرفته است.