روش شناسی علوم قرآن از منظر فلسفه علم

Abstract

<em>مجموعه‌ای از مباحث کلّی مرتبط با قرآن که وجهی از وجوه مطالعات قرآنی را تبیین می‌کند یا به پرسشی از پرسش‌ها در</em><em>بارة‌قرآن می‌پردازد، با عنوان کلی «علوم قرآن» نامیده می‌شوند. به دلیل نقش مهمی که مطالعات روشمند در علوم قرآن در توسعه و رشد این علوم دارد، باید روش</em><em>‌</em><em>شناسی این علوم ساماندهی شود، تا معلوم شود روش پژوهش در علوم قرآن از روش‌های درون</em><em>‌</em><em>دینی به دست می‌آید یا روش‌های برون</em><em>‌</em><em>دینی؟ یا اینکه از هر دو روش می‌توان استفاده کرد؟ همچنین</em><em>،</em><em> باید معلوم کرد که علوم قرآن همگی دارای روش واحدی هستند یا با توجه به نوع مسئله روش‌های متعدد دارند؟</em> <br /><em>نویسنده در این مقاله در پی بیان آن است که علوم قرآن</em><em>،</em><em> دانشی تک</em><em>‌</em><em>روشی نیست و علوم مختلف قرآن بسته به ماهیتشان از روش‌های مختلف نقلی، عقلی و تحلیل زبانی پیروی می‌کنند؛ و روش‌های تحقیق ریاضیات، دانش‌‌های تجربی، علم تاریخ، علم کلام، علوم حدیثی، علوم ادبی، نقد ادبی، زیباشناسی، زبان</em><em>‌</em><em>شناسی و غیره در علوم قرآن کارآیی دارند. به عبارت دیگر</em><em>،</em><em> بهترین روش در مطالعات مربوط به علوم قرآن</em><em>،</em><em> روش پژوهش ترکیبی ( یا تلفیقی) است.</em>