نقد و نظریه ادبی
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
نظریۀ آستانگی در اشعار سهراب سپهری
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-11-21)سپهری در بسیاری از اشعار خود، از ورود و خروج‌هایی به عوالم شخصی با فضاهای خاص انتزاعی و تجریدی سخن می‌گوید؛ این اشعار روایت‌گر سفری باطنی، متضمن گذار (شکاف/گسست) از فضای اولیه (جامعۀ متعارف انسانی) و حضور در فضای ثانویۀ ...
-
تجلی اصالت هایدگری در تحلیل بصری شعر «تنها صداست که می‌ماند» اثر فروغ فرخزاد
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-11-21)اشعار فروغ فرخزاد عمدتاً از منظر زندگی‌نامه‌ای یا فمینیستی مورد بررسی قرار گرفته و اغلب محتوای زبانی یا معنایی آن‌ها تحلیل شده است. این مقاله با مطالعه عناصر بصری شعر برجسته فرخزاد، «تنها صداست که می‌ماند»، سعی دارد نشان ...
-
الگوهای سطحی ارتباطی در تعامل شخصیت‌ها براساس رویکرد هورتولانوس و همکاران(رمان تاریکی معلق روز و آتش)
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-11-21)روابط فردی و کارکرد آن موضوعی است که در قرن بیستم مباحث چالش‌برانگیزی را به خود اختصاص داده است. در پژوهش حاضر این موضوع براساس دو رمان تاریکی معلق روز از زهرا عبدی و آتش از حسین سناپور، به روش توصیفی- تحلیلی بررسی می‌شود. ...
-
نقد و بررسی تأملات آشوری دربارۀ شعر
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-11-21)داریوش آشوری یکی از متفکران معاصر ایرانی است که در زمینۀ ماهیت و مختصات «شعر» تأملات قابل توجهی دارد که پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی، می‌کوشد تا به بررسی و نقد آرای او در این زمینه بپردازد. دستاوردهای این جستار نشان ...
-
تحلیل مفهومی آندوفازی در رمان سنگی بر گوری جلال آل‌احمد برپایۀ آراء ژرژ سن-پل
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-11-21)در حوزۀ روانشناسی، پدیدۀ آندوفازی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. آندوفازی شکل خاصی از تجلی زبان انسان است که فقط برای گوینده قابل شنیدن است و به همین دلیل به عناوینی همچون زبان درونی، نیز اطلاق می‌شود. بدونشک جستوجوی ...
-
تحلیل مفاهیم مرگ‌خواهی در نمایشنامه های «دست بالای دست» از غلامحسین ساعدی و «شب بخیر مادر» از مارشا نورمن: یک مطالعۀ تطبیقی
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-11-21)اندیشۀ مرگ‌خواهی در دنیای مدرن از نحله‌ها‌ی فکری است که رویکرد فرد در مواجهه با جهان اطراف را به چالش می‌کشد و می‌تواند بر نحوۀ زندگی فرد و اطرافیانش تأثیر بگذارند. نویسندگانی چون مارشا نورمن و غلامحسین ساعدی در آثارشان ...
-
تحلیل روایت‌شناختی روایت تلفیقی عاشقانه-عارفانه (مطالعۀ موردی: سلامان و ابسال در ادبیات فارسی و مه‌م و زین در ادبیات کُردی)
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-11-21)سلامان و ابسال اثر جامی در ادبیات فارسی و مه‌م و زین اثر احمد خانی در ادبیات کُردی گرچه در طبقه‌بندی منظومه‌ها در دستۀ منظومۀ عاشقانه قرار داده شده‌اند، اما ساختار روایت در این دو اثر، ساختار جدید و متفاوتی از سایر ...
-
آیا او با کُشته‌شدن می‌میرد؟ «مسئله این است»: تطبیقی لکانی از پدرکشی در هملت اثر ویلیام شکسپیر و غراب جندون اثر امیرحسین الهیاری
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-11-21)پژوهش حاضر، با بهره‌گیری از مفاهیم «تمناطلبی» و «نام پدر» از منظر ژک لکان، به مطالعه‌ی غراب جندون (1401) اثر امیرحسین الهیاری و هملت (1623) اثر ویلیام شکسپیر می‌پردازد. این جستار روایت پدرکشی را بررسی میکند و خوانشی از ...
-
بازنمایی شخصیت اسکندر و دارا در دو نامه از اسکندرنامۀ نظامی با توجه به لایۀ توصیف در رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-11-21)اسکندر در منابع گوناگون دورۀ اسلامی، به‌ویژه اسکندرنامه‌ها در قالب شخصیتی محبوب تصویر شده است. نظامی هم در اسکندرنامۀ خود تلاش دارد چهره‌ای از یک شاه آرمانی را در قامت شخصیت اسکندر معرفی کند. در این پژوهش دو نامه از دارا ...
-
بررسی ظرفیت ویژگی‌های خصیصه‌نمای روایت مدرن در خلق روایت‌های جنایی با تمرکز بر رمان آبی‌تر از گناه اثر محمد حسینی
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-11-21)ادبیات جنایی با انواعی همچون معمایی، پلیسی (کارآگاهی) و تریلرهای جنایی یکی از انواع ادبی (ژانرهای) محبوب ادبیات داستانی محسوب می‌شود که طرفداران بی‌شماری دارد. به‌رغم وجود تفاوت‌های اساسی میان انواع مختلف این نوع، همگی ...
-
مبانی نقدِ نقدِ ایدئولوژی و صدق و کذب ایدئولوژی در مثنوی مولانا
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-11-21)واژۀ ایده پس از افلاطون به دو معنای «آرمانگرایی» و «معناگرایی» اشاره میکند. اصطلاح ایدئولوژی، از لحاظ گسترۀ معنایی و تفسیری بودن، امروزه یک متن محسوب می شود و مطالعۀ آن را می‌توان در دو رویکرد انتقادی و بی‌طرفانه ( خنثی) ...
-
بررسی مقبولیت در دو شعر منتخب از «هفتاد سنگ‌قبر» و «لب‌ریخته‌‌ها»ی یدالله رؤیایی برمبنای نظریۀ متنیت دی‌بوگراند و درسلر
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-11-21)متن و نحوۀ برقراری ارتباط با مخاطب یکی از مسائلی است که از دیرباز تاکنون نظر اندیشمندان را به خود معطوف کرده و سبب شکل‌گیری نظرات گوناگون و گاه متضاد درباب متن، ارتباط و چندوچون سخن گفتن، شده است. مکاتب و نظریه‌های معاصر ...
-
رویکرد بوم-زن‌مداری روایت‌شناختی به «روز اسبریزی» از بیژن نجدی
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-07-22)این مقاله، داستان «روز اسبریزی» را از منظر نقد بوم-زن‌مداری مبتنی بر روایت‌شناسی تحلیل میکند. مسئلۀ اصلی، چگونگی بازنمایی سرکوب زنان و طبیعت در ساختار مردسالارانه از طریق روایت‌پردازی نجدی است. هدف اصلی این پژوهش بررسی ...
-
بازخوانی مروری سنتِ تحلیل معرفت‌شناختی نماد
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-07-22)دیدگاه‌های متفاوتی برای تبیین نماد، معنا و ارزش آن، سازوکارِ درونی آن و اهمیت وجودی یا معرفتی آن وجود دارد. از این میان، سنت تحلیل هستی‌شناختی و سنت تحلیل معرفت‌شناختی اهمیت ویژه‌ای دارند. دیدگاه نخست در جستار مستقلی ...
-
نظریۀ نشانه‌معناشناختی تن و جان برگرفته از اندیشۀ مولانا
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-07-22)چکیده تنِ ما پراکنده و متعدد است. ما درون زمان و مکان حرکت می‌کنیم و تنِ ما این حرکت را کنترل میکند، همچنین تنِ ما مرز بین ما و دیگری است و ما را از دیگری متمایز میکند. ازسویی تن مانند پرده‌ای است که مانع ارتباط ما با ...
-
استعاره‌های مفهومی دربارۀ زنان در شعر سه شاعر زن افغانستانی مطالعۀ موردی: محجوبه هروی، حمیرا نکهت دستگیرزاده، باران سجادی
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-07-22)شاعران زن در افغانستان با توجه به شرایط گفتمانی و تجربۀ زیسته بازنمایی‌های متعددی از موضوعات شعری ارائه داده‌اند. استعاره‌هایی که با محوریت زن ساخته شده تصویری از وضعیت و موضع زنان در افغانستان به دست می‌دهد. ما در این ...
-
واکاوی عناصر گفتمان ادبی پست‌مدرن با تکیه بر انگاره‌های ژان فرانسوا لیوتار: (تحلیل داستان دو بلدرچین از محمدرضا صفدری)
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-07-22)پژوهش حاضر به تحلیل نمودها و تعاملات گفتمان پست‌مدرنیسم در داستان دو بلدرچین نوشتۀ محمدرضا صفدری پرداخته است. مسئلۀ اصلی پژوهش پیشِرو، تحلیل و واکاوی این پرسش است که چگونه یک متن می‌تواند قواعد متعین بازنمایی را به چالش ...
-
تحلیل فرمالیستی درون‌مایۀ «عشق» در داستان کودکانۀ یخی که عاشق خورشید شد اثر رضا موزونی، براساس نظریۀ درون‌مایگان
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-07-22)«عشق» از مهمترین حالات و عواطف درونی انسان است و رایج‌ترین موتیف ادبیات غنایی. این پژوهش بر آن است تا با رهیافت درون‌مایگان توماشفسکی، شیوۀ ملموس‌نمایی و عینی‌سازیِ درون‌مایۀ عاشقانه را در داستان کودکانۀ یخی که عاشق خورشید ...
-
بررسی فضای زندان در حبسیه‌های خاقانی براساس نظریۀ هانری لوفور
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-07-22)مسئلۀ اساسی در پژوهش حاضر، نحوۀ بازنمایی فضای زندان در حبسیه‌های خاقانی است که با هدف شناخت رابطۀ دیالکیتک سه‌گانۀ فضای ادراک‌شده، فضای تصورشده، و فضای زیست‌شده براساس نظریۀ تولید فضای هانری لوفور انجام شده است. روش تحقیق ...
-
هم‌عرضی رمان برۀ گمشدۀ راعی با سرشت متکثر مدرنیته
(دانشگاه گیلانGuilan University, 2024-07-22)در گذار از جهان قدیم به جهان جدید، بر مبنای دو انگارۀ «گسست» و «پیوست» دو روایت کلان شکل گرفت. انگارۀ گسست، جهان جدید را فرایند عقلانی شدن و گذار از سنت می‌دانست؛ اما از دل آن سویه‌هایی ناسازگار همچون «رمانتیسم و نوستالژی ...
