واکاوی دیدگاه‌ها و آرای بیرگر یورلند در حیطه سازماندهی دانش

Abstract

<strong>هدف:</strong> توصیف چهار موضع معرفت‌شناختی تجربه‌گرایی، عقل‌گرایی، تاریخ‌گرایی، و عمل‌گرایی از جنبه سازماندهی دانش و همچنین تبیین، بررسی، و تحلیل شش رویکرد ارائه‌شده در سازماندهی دانش (رده‌بندی انسانی در برابر رده‌بندی خودکار، کاربرمحور و شناختی، چهریزه‌ای، علم‌سنجی، و تحلیل حوزه) از دیدگاه یورلند. <strong>روش‌شناسی:</strong> از روش مطالعات کتابخانه‌ای برای بسط دیدگاه یورلند در مباحث پیشگفته استفاده شد. <strong>یافته‌ها:</strong> موضع تجربه‌گرایانه، منجر به دسته‌بندی منابع برمبنای شباهت صوری میان آنها می‌گردد؛ موضع عقل‌گرایانه منجر به ایجاد نظام‌هایی با رویکرد چهریزه‌ای می‌شود؛ نظام‌های شکل‌گرفته از موضع تاریخ‌گرایانه به مطالعه توسعه زمینه دانشی و جوامع دانش‌آفرین می‌پردازند؛ و نظام‌های حاصل از موضع عمل‌گرایانه برمبنای پیشینه فرهنگی و رده‌بندی انتقادی قوام می‌یابند.ماحصل رویکردهای نظری یورلند عبارت از لازم و ملزوم هم بودن رده‌بندی انسانی و ماشینی، ایجاد سازگاری مناسب بین جستجوگران و سیستم سازماندهی دانش، افزایش کارآیی بازیابی موضوعی، جهت دادن به فعالیت‌های تخصصی رشته، به‌کارگیری رویکرد کتاب‌سنجی در رشته و مانند اینهاست. <strong>نتیجه‌گیری:</strong> از طریق مواضع معرفت‌شناختی در حوزه سازماندهی دانش می‌توان به تحلیل مسائل این حوزه پرداخت و مبنای نظری مناسبی برای قضاوت فراهم آورد.