بررسی وضعیت فراهم‌آوری و مجموعه‌سازی کتابخانه‌های عمومی کشور

Abstract

پژوهش حاضر به‌عنوان طرحی جانبی از طرح جامع توسعه کتابخانه‌های عمومی کشور با هدف شناخت وضع موجود مجموعه‌سازی و فراهم‌آوری از طریق آسیب‌شناسی وضع موجود و تبیین وضع مطلوب با تدوین آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های نمونه و ارائه الگوهای مناسب برای جامعه کتابخانه‌های عمومی ایران در پی تثبیت و بهبود فرایند توسعه مجموعه در جامعه مذکور است. جهت گردآوری اطلاعات از روش پیمایشی و مطالعات کتابخانه‌ای و به‌عنوان ابزار گردآوری و اطلاعات از پرسشنامه و مصاحبه بهره گرفته شده است و از اکسل به‌منظور ثبت و تحلیل آماری اطلاعات استفاده شد. نتایج کلی حاکی از آن است که به‌دلیل تعداد کم اعضای کتابخانه در کل کشور، سرانه کتاب برحسب عضو، بسیار بالاست. در 13 استان، تعداد کتاب‌های موجود بیش از تعداد کتاب‌های استاندارد براساس جمعیت است. از سوی دیگر در یک استان که تعداد اعضا از استاندارد بین‌المللی بیشتر بوده، نیز سرانه کتاب برای اعضا از 5/5 کتاب گذشته است. میانگین سرانه کتاب به ازای هر عضو در کشور بالغ بر 14/68 کتاب است. در حال حاضر بیش از 30 درصد کتاب‌های مجموعه، مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. ارزیابی کمّی مجدد کتابخانه در دوره‌های زمانی نسبتا کوتاه می‌تواند جایگاه مجموعه در همگامی با نیازهای جامعه را تبیین کند و وجین چون نفسی تازه در کتابخانه‌های عمومی کشور ضروری و تعداد اعضا مهم‌تر از تعداد کتاب‌های مجموعه است.