وضعیت کتابخانه‌های دیجیتالی ایران بعد از گذشت یک دهه چگونه است؟

Abstract

<strong>هدف: </strong>شناسایی وضعیت کتابخانه‌های دیجیتالی ایران براساس مؤلفه‌های فدراسیون کتابخانه دیجیتالی پس از گذشت یک دهه. <strong>روش‌شناسی:</strong> پیمایش حاضر با رویکرد توصیفی انجام گرفت. جامعه آماری شامل 15 کتابخانه دیجیتالی منتخب در ایران بود. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه پژوهشگرساخته با ضریب پایایی 9/0 استفاده شد. پرسشنامه در 4 محور اصلی برگرفته از فدراسیون کتابخانه‌های دیجیتالی شامل نیروی انسانی، مجموعه، خدمات، و فناوری بود که مورد تأیید 7 متخصص حوزه کتابخانه دیجیتالی قرار گرفت. <strong>یافته‌ها:</strong> مشخص شد که در زمینه شاخص‌هایی همچون نشر الکترونیک و حق مؤلف مشکلاتی وجود دارد. کارشناسان نرم‌افزار، سخت‌افزار و شبکه، پشتیبانان فنی سایت و متخصص تبدیل منابع با کسب بالاترین رتبه (13/4 از 5 در طیف لیکرت)، پراهمیت‌ترین کارکنان کتابخانه‌های دیجیتالی ایران محسوب می‌شوند. هرچند مواردی مانند خدمات مرجع از راه دور با کسب پایین‌ترین رتبه (3 از 5) و آموزش دوره‌ای کارکنان و استفاده از برنامه‌نویس آشنا به نرم‌افزارهای کد منبع باز با کسب رتبه 27/3 از 5 و استفاده از حقوقدان در زمینه حق مؤلف با رتبه 6/2 از 5 چندان مورد توجه قرار نگرفته بود. <strong>نتیجه‌گیری:</strong> از دیدگاه مدیران، وضعیت کتابخانه‌های دیجیتالی ایران در محورهای مورد مطالعه مطلوب ارزیابی شده است؛ هرچند در این میان، به‌کارگیری کارشناسان فنی، برگزاری آموزش‌های حین خدمت، و توجه به مجموعه‌سازی دیجیتالی در بهبود وضعیت کتابخانه‌های دیجیتالی ایران بیش از سایر مؤلفه‌ها مؤثر تشخیص داده شد.