یکپارچه‌‎سازی معنایی منابع اطلاعاتی در کتابخانه‌های دیجیتالی ایران

Abstract

هدف: شناسایی وضعیت محتوای فراداده‌های کتابخانه‌های دیجیتالی ایران از نظر یکپارچه‌سازی معنایی و ارائة پیشنهادهایی برای بهبود روابط معنایی در فراداده‌های آنها. <br />روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش از نوع توصیفی است و به‌روش پیمایشی انجام شده است. جامعة پژوهش را تمامی کتابخانه‌های دیجیتالی فعال در کشور تشکیل می‌دهد (32 کتابخانه) که در نهایت 26 کتابخانه با پژوهش حاضر همکاری کردند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامة پژوهشگر‌ساخته و برای کسب روایی از نظر متخصصان بهره گرفته شد. <br />یافته‌ها: کتابخانه‌های دیجیتالی ایران تأکید اصلی خود را بر منابع اطلاعاتی متنی قرار داده‌اند و سایر منابع مانند منابع چندرسانه‌ای و غیرمتنی همچنان در چرخة ارائۀ اطلاعات به کاربران قرار ندارند. کتابخانه‌های دیجیتالی از نظر پوشش منابع دیجیتالی و تکمیل فیلدهای فراداده در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. فیلدهای اساسی مورد نیاز در یکپارچه‌سازی معنایی مانند کلیدواژه‌های نمایه، شابک، شابم، و دی.اُ.آی. در تکمیل فیلدهای فراداده مورد توجه کتابخانه‌ها نیستند. از نظر مستندسازی محتوای فیلدهای فراداده نیز وضعیت چندان رضایت‌بخشی را شاهد نیستیم. به‌عنوان نمونه، فیلدهای پدیدآورندگان، ناشران، و کلیدواژه‌های نمایه‌ای مستند نمی‌شوند. <br />نتیجه‌گیری: کتابخانه‌های دیجیتالی ایران از نظر ارائۀ خدمات یکپارچه معنایی در وضعیت مناسبی قرار ندارند، بر این اساس به تقویت محورهای معنایی در فیلدهای فراداده‌ای نیاز دارند.