نقش مدیریت دانش در برنامه‌ریزی راهبردی کتابخانه‌های دانشگاهی

Abstract

هدف: بررسی و تبیین نقش مدیریت دانش در برنامه‌ریزی راهبردی از دیدگاه مدیران و کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی است. روش پژوهش: با استفاده از ابزار پرسشنامه، نظر 38 مدیر (رؤسا و معاونان) و 151 کتابدار شاغل در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران، به‌تفکیک، درباره نقش مدیریت دانش در برنامه‌ریزی راهبردی پیمایش شده است. یافته‌ها: بیش از نیمی از افراد بر تعریف سه مرحله‌ای کوینتاس و همکاران (1997) از مدیریت دانش اتفاق نظر دارند؛ مدیران و کتابداران بر کاربردی بودن مدیریت دانش در برنامه‌ریزی کتابخانه توافق دارند و بهترین راه برای بهبود آینده‌نگری در کتابخانه را به‌کارگیری مدیریت دانش در برنامه‌ریزی دانسته‌اند؛ آنان مدیریت دانش را به‌ترتیب در ابعاد سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی خدمات اطلاعاتی، تولید مدل و تفکر در حیطة برنامه‌ریزی راهبردی سازمان خود کاربردی معرفی کرده‌اند. یافته‌های حاصل از این پژوهش نشان داد که 14.57 درصد از مدیران و کتابداران،مدیریت دانش را در نظارت همه‌جانبة‌ بر برنامه‌ریزی راهبردی دخیل می‌دانستند. همچنین67.57 درصد از ایشانمدیریتدانشرا در همة زمینه‌های تعریف‌شده دربرنامه‌ریزیراهبردی کتابخانةخود کاربردی تعریف نمودند. یافته‌های این پژوهش مدیریت دانش را به‌ترتیب در سیاست­گذاری و تصمیم­گیری (51.18 درصد)، برنامه­ریزی خدمات اطلاعاتی (81.14 درصد)، تولید مدل (76.4 درصد)، تفکر(23.4 درصد) در حیطة برنامه‌ریزی راهبردی دانشگاه خود کاربردی معرفی کردند. نتیجه‌گیری: در این پژوهش با بهره‌گیری از نظرات جامعة مورد پژوهش تعاریف متعدد مدیریت دانش و برنامه­ریزی راهبردی در کتابخانه­های دانشگاهی مورد تبیین قرارگرفت.تفاوت استنباط نتایج حاصله از بررسی موضوعات اساسیِ پیرامون مدیریت دانش در برنامه­ریزی راهبردی حاکی از آن است که مدیران و کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهیافراد مختلف در جامعة مورد پژوهش، معانی ضمنی متنوعی را از مفهوم مدیریت دانش در برنامه‌ریزی راهبردی کتابخانه‌ها دریافت می‌کنند، اگرچه این تفاوت‌ها از نظر آماری معنی­دار نبوده است اما این آشفتگی قابل درک است، زیرا اصطلاحات و حوزه‌های جدید معمولاً تردید‌هایی منطقی ایجاد می‌کنند. به هرحال، این تفاوت‌ها از نظر آماری نیز معنادار نبوده است.