استفاده‌کنندگان از کتابخانه ملی ایران و شیوه‌های بهره‌گیری آنان از منابع و خدمات کتابخانه ملی: همخوان یا ناهمخوان با اساسنامه

Abstract

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی شناسایی ویژگی‌های استفاده­کنندگان از کتابخانه ملی، میزان بهره‌گیری آنان از منابع و خدمات کتابخانه، و مطابقت و بهره‌گیری آنان با اساسنامه این سازمان، بررسی شده است. روش/ رویکرد پژوهش: جامعه پژوهش حاضر، استفاده‌‌­کنندگان از منابع و خدمات قسمت­‌‌های مختلف بخش اطلاع‌‌­رسانی (تالارها و، مخازن و کتابخانه­‌‌ها) معاونت کتابخانه ملی هستند. تعداد کل جامعه در این مدت ۵۰۰۰۰ نفر عضو حقیقی و حقوقی بودند. حجم جامعه نمونه بر اساس جدول کرجسی- مورگان ۲۵۴ نفر به ‌‌صورت تصادفی انتخاب شدند. همچنین پرسشنامه در طول تحقیق حاضر به ‌‌صورت تصادفی در ساعات مختلف روز دربین بخش­‌‌ها، تالا­رها و کتابخانه­‌‌ها با همکاری مسوئولین کتابدار شاغل در این قسمت­‌‌ها توزیع وگرد‌‌­آوری شد.. داده­‌‌های این پژوهش در دو بخش آمارهای توصیفی و آمارهای تحلیلی گردآوری وآزمون‌‌­های لازم توسط متخصص آمار صورت گرفتانجام شد. یافته­ها: بیشترین انگیزه و هدف از مراجعه به کتابخانه انجام تکالیف درسی و دانشگاهی بوده و است. استفاده از تالارهای مطالعه بیش از 50 درصد از مراجعان به کتابخانه از تالارهای مطالعه استفاده می‌کنند.، میزان استفاده مراجعان از تالار علوم انسانی در حد 50 درصد و میزان استفاده از منابع و خدمات بخش­های دیگر کتابخانه کمتر از 50 درصد بوده است. فراهم نبودن امکان استفاده از پایگاه­های معتبر علمی دنیا توسط کتابخانه ملی، بیش از 50 درصد در دسترسی مراجعان به منابع محدودیت ایجاد کرده است. نتیجه­گیری: براساس نتایج حاصل از این پژوهش، بین استفاده مراجعان از منابع و خدمات این کتابخانه تفاوت معنادار وجود دارد. به عبارت دیگر مراجعان کتابخانه ملی، از منابع کتابخانه بیشتر از خدمات آن استفاده می‌کنند.