عکس در مجلات علمی - پژوهشی علوم کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی در فاصله سال‌های 1380 - 1387

Abstract

هدف: شناسایی میزان کمّی استفاده از عکس‌ها در مقالات حوزه علوم کشاورزی ایران در طی سال‌های 1380 - 1387 است. روش/رویکرد پژوهش: برای این پژوهش از پیمایش و تحلیل محتوا استفاده شد. عکس‌های 19 مجله علمی- پژوهشی کشاورزی که وزارت جهاد کشاورزی منتشر می‌‌کند، شمرده، و نوع، رنگی یا سیاه و سفید بودن، و اندازه آنها شناسایی شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی انجام شد. یافته‌ها: در 4873 مقاله 422 شماره از این مجلات، 1093 مقاله (حدود 22%) دست‌کم دارای یک عکس است. درمجموع 6012 قطعه عکس در این مجلات منتشر شده ‌است. حدود 53% از عکس‌ها رنگی است. تعداد عکس‌های میکروسکپی 3297 قطعه (55%) بیش از سایر انواع دیگر عکس‌هاست. حدود 38 درصد از عکس‌ها نیز در اندازه متوسط چاپ شده‌‌اند. هر چند تعداد مقالات عکس‌دار طی سال‌های 1380 - 1387 به‌صورت مطلق افزایش داشته، اما به نسبت کل مقالات چاپ شده، تعداد آنها رو به کاهش بوده است. همبستگی میان رتبه استنادی (ضریب تأثیر) مجلات و تعداد مقالات عکس‌دار آنها در طی سال‌های مختلف متفاوت است. گروه‌بندی موضوعی مجلات نیز نشان داد نسبت مقالات عکس‌دار در مجلاتی با موضوع پزشکی و علوم گیاهی بیش از سایر گروه‌های موضوعی است. نتیجه‌گیری: نزدیک به یک‌چهارم مقالات پژوهشی حوزه کشاورزی از عکس استفاده می‌کنند. این امر گویای نقش مهم این رسانه در انتفال مطالب پژوهشی این حوزه است و باید برای دسترسی آسان‌‌تر به این منابع برنامه‌ریزی‌های لازم انجام داد.