نقش عوامل محیطی بر شکل گیری استقرارهای دوره باکون در دشت کازرون، جنوب ایران

Abstract

انسان به طبیعت وابسته است، آن‌را تغییر می‌دهد و خود بخشی از آن است ولی در همان حال به‌وسیله عوامل فرهنگی‌اش جدا از آن محسوب می‌شود. پیدایش و ظهور اشکال متنوع در حیات انسانی، گیاهی و حیوانی، نتیجه تأثیر مستقیم عوامل طبیعی نظیر آب‌وهوا، پستی و بلندی، نوع خاک، آب‌های ساکن و روان می‌باشد. طی بررسی میدانی دشت کازرون، منطقه به‌صورت پیمایشی و سیستماتیک مورد بررسی باستان‌شناختی قرار گرفت و در طی بررسی 17 محوطه‌ی مربوط به دوره‌ی باکون شناسایی شد. در این پژوهش سعی بر آن است تا عوامل زیست‌محیطی و نقش آن‌ها در شکل‌دهی فضای زیستگاه‌های انسانی دوره‌ی باکون در دشت کازرون مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد. برای دستیابی به این امر، محوطه‌های مربوط به دوره‌ی باکون به‌عنوان مواد و جامعه آماری ما انتخاب شد، و از مطالعه اسنادی و تحلیل‌های فضایی در قالب نظام اطلاعات جغرافیایی با نرم‌افزار ArcGIS و آزمون همبستگی در نرم‌افزار SPSS 16 استفاده شد. به‌منظور تجزیه و تحلیل همبستگی میان مساحت هر کدام از طبقات و تعداد محوطه‌های باستانی واقع در هر طبقه از نرم‌افزار SPSS 16 استفاده شد. با توجه به کمی بودن مقادیر از رابطه‌ی همبستگی پیرسون با سطح معناداری 01/0 استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد که همبستگی میان سطوح ارتفاعی، طبقات بارشی و طبقات آب‌وهوایی با تعداد محوطه‌ها واقع برروی آن‌ها معنادار نیست و همبستگی میان متغیر فاصله از منابع آبی با تعداد محوطه‌ها معنی‌دار و همچنین رابطه‌ی میان پوشش گیاهی با تعداد محوطه‌ها، همبستگی معنادار و قوی و مثبتی را به نمایش می‌گذارند. در نتیجه مشخص شد که پوشش گیاهی و فاصله از منابع آبی، بیش از دیگر عوامل طبیعی بر پراکنش محوطه‌های باستانی دشت کازرون تأثیر گذاشته‌اند.