بومی سازی باستان شناسی و هنرهای سنتی: مطالعه موردی استان سیستان وبلوچستان

Abstract

پاسخ به چرایی و چگونگی رفتارهای انسانی در گذشته وظیفه باستان شناسی است، و درک مناسب محیط طبیعی بخش عمده ای از سوالات مربوط به گذشته را پاسخ خواهد داد. امروزه باستان شناسی با یاری گرفتن از علوم دیگر همچون قوم شناسی سعی در بازسازی رفتارهای گذشته انسانی دارد. قوم باستان شناسی یکی از جمله راه بردهایی است که به باستان شناس کمک می کند که به عنوان پلی میان حال و گذشته قرار گیرد. مهم ترین شرط یک سانی میان محیط طبیعی حال و گذشته است. این بدان معنا نیست که ما روستایی در سیستان را مطالعه کنیم و از آن طریق رفتارهای انسانی در محوط های باستانی در کردستان را بازسازی کنیم. در واقع این اعتقاد وجود دارد که انسان رفتارهای مشخصی از خود در قبال محیطی مشخص ارایه می دهد. بنابراین مردمی که در سیستان و یا بلوچستان زندگی می کنند با محیطی ارتباط دارند که در طی 5000 سال تغ ییرات ک می را در پی داشته است. هنرهای سنتی ه مچون موسیقی محلی، فرش، گلیم بافی سفال گری، سوزن دوزی، تکه دوزی، سکه دوزی، حصیربافی و غیره در استان سیستان وبلوچستان ریشه در هنرهای گذشته مردم این خطه دارند. کم توجهی و افول برخی از این هنرها نتیجه نگاه متفاوت به حمایت از این هنرها می باشد. در واقع بومی سازی مطالعات باستان شناسی و هنر در این استان به معنای شناخت کامل محیط طبیعی و مردم این خطه از ادوار گذشته تاکنون است. بر این اساس است که با حمایت هنرمندان هنرهای فوق که ریشه در تاریخ این منطقه دارند می توان امیدوار بود که باستان شناسی و هنر می توانند در خدمت توسعه استان سیستان وبلوچستان باشند. مقاله حاضر قصد دارد تا با بیان چالش های موجود بر سر راه باستان شناسی و هنرهای سنتی در منطقه، راه کارهای مناسبی جهت حمایت از آن ها را ارایه دهد، چرا که با توجه به شرایط نامناسب اقلیمی منطقه، حمایت از هنرهای سنتی می تواند به عنوان راه کاری مطمئن در جهت تحکیم هم بستگی دراستان و در عین حال منبع درآمدی مطمئن برای مردم این منطقه محسوب گردد.