اثر منشاء قلمه و هورمون بر تحریک جوانه قلمه خشبی نمدار برگ درشت (.Tilia platyphyllos Scop)

Abstract

در این تحقیق اثر منشاء قلمه خشبی نمدار برگ درشت .Tilia platyphyllos Scop (حاصل از پایه دانه-زاد، و پاجوش)، و هورمون IBA (0، 1000، 3000، 5000 و 10000 میلی‌گرم در لیتر) بر تحریک جوانه‌ آن در قالب طرح بلوک کاملأ تصادفی و 3 تکرار صورت گرفت. آزمایش از اواخر اسفند به‌ مدت 47 روز در یک محیط مُسَقّف در جلگه تنکابن انجام شد. نتایج نشان داد اثر منشاء قلمه روی تحریک جوانه‌ (درصد سبز شدن جوانه)، سرعت جوانه‌زنی، میانگین زمان جوانه‌زنی و قدرت جوانه‌زنی، و اثر غلظت هورمون روی سرعت جوانه‌زنی معنی‌دار بوده است. تحریک جوانه در هر دو منشاء قلمه پس از 24 روز از کاشت آغاز شد و طی سه هفته خاتمه یافت. قلمه‌های پایه‌ دانه‌زاد آغشته به 3000 میلی‌گرم در لیتر و قلمه‌های پایه‌ شاخه‌زاد آغشته به 5000 میلی‌گرم در لیتر به‌ترتیب 66/91 و 100 درصد سبز شدن جوانه‌‌ها را موجب شدند. صرف‌نظر از اثر هورمون، قلمه‌های حاصل از پاجوش از نظر تمامی صفات مورد بررسی، و صرف‌نظر از منشاء قلمه، قلمه‌های آغشته به غلظت‌های 3000 و 5000 میلی‌گرم در لیتر از سرعت جوانه‌زنی مطلوب‌تری برخوردار بودند. در طی مدت آزمایش، در قلمه‌ها ریشه‌زایی اتفاق نیفتاد. پیشنهاد می‌شود برای ریشه‌دار شدن قلمه نمدار (به‌ویژه قلمه‌ منشاء پاچوش)، رطوبت و دمای محیط خاک و گلخانه توسط پژوهشگران‌ آتی مورد مداقه بیشتر قرار گیرد.