اولویت بندی معیارها و شاخص‌های ارزیابی پارک‌های ملی با استفاده از طیف لیکرت و تکنیک انتروپی

Abstract

در این پژوهش به منظور اولویت­بندی معیارها و شاخص­های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی ارزیابی پارک­های ملی از دو دیدگاه علمی (اعضای هیأت علمی دانشگاه­ها) و ­عملی (متخصصان محیط زیستی در سازمان­ها)، از تکنیک انتروپی و طیف لیکرت با طراحی پرسشنامه دلفی استفاده گردید. تجزیه و تحلیل <br /> یافته­های حاصل از پاسخ­دهندگان به پرسشنامه دلفی بر اساس طیف لیکرت نشان داد که از دیدگاه علمی، شاخص­های ارزش زیباشناختی با­ وزن (62/4)، ارزش تفرج با وزن (5/4) و سطح جنگل­های بکر با وزن (29/4) و از دیدگاه عملی، شاخص­های ارزش زیباشناختی با وزن (38/4) و سطح جنگل­های بکر و ارزش تفرج هر دو با وزن (16/4) به ترتیب به عنوان مهمترین و مؤثرترین شاخص­ها در ارزیابی پارک­های ملی می­باشند. بر اساس تکنیک انتروپی از هر دو دیدگاه علمی و عملی سه شاخص مؤثر برای ارزیابی پارک­های ملی به ترتیب وزن شامل سطح و درصد جنگل­ها و دیگر اراضی چوب­ده از قبیل جنگلکاری­ها، آگروفارستری و کمربندهای سبز به همراه تغییراتشان، وسعت توده­های آمیخته، زون­بندی و تعیین زون ضربه­گیر می­باشد. اولویت­بندی معیار­ها نیز با استفاده طیف لیکرت از دیدگاه­های علمی و عملی نشان داد که معیارهای حفاظت از تنوع زیستی، گستره منابع جنگلی و عملکردهای زیست محیطی و حمایتی با رتبه مبتنی بر میانگین وزنی بیشتر، اهمیت و نقش این معیارها­ را در مقوله ارزیابی پارک­های ملی بیش از بیش روشن­تر می­سازد. همچنین نتایج حاصل از اولویت­بندی معیار­ها بر اساس تکنیک انتروپی­ در این مطالعه از دیدگاه­های مختلف نشان داد که معیارهای عملکردهای زیست محیطی و حمایتی، حفاظت از تنوع زیستی، حفظ، توسعه عملکرد شرایط اجتماعی به ترتیب حائز رتبه­های برتر شدند.