بررسی افزایش تولید مراتع از طریق انتخاب گونه های مناسب و تاثیر روش های مختلف کاشت بر میزان تولید آنها (مطالعه موردی: مراتع شوراب کاشان)

Abstract

تحقیق حاضر با هدف افزایش تولید مراتع بیابانی ایران مرکزی و تعدیل شرایط سخت و شکننده­ی حاکم بر آن از طریق مشخص ­نمودن مناسب­ترین گونه‎های مرتعی و روش کاشت آنها به مرحله اجرا درآمد. در این تحقیق، 3 گونه­ی گیاهی اشنان (<em>Seidlitzia rosmarinus</em>)<em>، </em>قره­داغ ((<em>Nitraria schoberi</em> و قیچ (<em>Zygophyllum eichwaldii</em>) از طریق کشت نهال گلدانی تحت تیمار عملیات ریپرزنی و منطقه شاهد (فاقد عملیات ریپر زنی) در یک طرح آماری اسپلیت پلات با طرح پایه­ی بلوک­های کامل تصادفی اجرا شد. کشت به­صورت دیم در اسفندماه انجام گرفت و صرفا" در سال اول کشت، 3 بار آبیاری شد. صفات مورد بررسی طی 3 سال اجرای طرح شامل زنده‌مانی، رشد ارتفاعی، تاج پوشش و تولید علوفه بود. تجزیه و تحلیل آماری داده­ها نشان داد که اثر متقابل سال و ریپر روی زنده­مانی و رشد ارتفاعی اشنان معنی‌دار نیست و بیشترین قطر تاج پوشش (7/121 سانتی­متر) و تولید علوفه (978 گرم) در تیمار شاهد و در سال سوم به­دست آمده است. بالاترین درصد زنده مانی قره‌داغ (96 درصد)، رشد ارتفاعی (7/63 سانتی­متر)، قطر تاج پوشش (100 سانتی­متر) و تولید علوفه (3/1413 گرم) تحت تیمار ریپر و در سال سوم بوده است. تیمار ریپر روی تمام صفات گیاه قیچ موثر بوده و بیشترین زنده­مانی (86 درصد)، ارتفاع (4/63 سانتی­متر)، قطر تاج پوشش (4/73 سانتی‌متر) و تولید علوفه ( 287گرم) تحت تیمار ریپر حاصل شده است. لذا با توجه به درصد زنده­مانی و میزان تولید علوفه، اولویت کشت در این منطقه به­ترتیب با گونه­های اشنان، قره داغ و قیچ است. هم‌چنین اجرای ریپر روی رشد و زنده مانی گیاه اشنان بی‌تاثیر بوده و افزایش زنده‌مانی، رشد ارتفاعی، تاج پوشش و تولید گونه‌های قره‌داغ و قیچ را در پی دارد.