بررسی تاثیر ویژگی‌های سنگ‌شناسی در مقاومت و دوام سنگ‌های آتشفشانی مورد استفاده در پوشش محافظ میانگذر دریاچه ارومیه

Abstract

جهت حفاظت خاکریز میانگذر دریاچه ارومیه از سنگ‌های کوه­های زنبیل و جزیره اسلامی استفاده شده است. با توجه به اهمیت این پوشش محافظ در حفاظت میانگذر، مطالعه کیفیت سنگ­های آن جهت کنترل هوازدگی و تخریب، حائز اهمیت است. آب دریاچه ارومیه دارای شیمی خاصی بوده و یکی از علل اصلی تخریب سنگ­ها تبلور نمک در منافذ سنگ­ها می‌باشد. در این مقاله به بررسی تاثیر ویژگی‌های سنگ­شناسی در دوام سنگ‌های پوشش محافظ میانگذر بر اساس بررسی‌های محلی، نمونه­برداری و مطالعات پتروگرافی و آزمایشات فیزیکی و مکانیکی پرداخته ‌شده است. سنگ­های استحصال شده از کوه زنبیل (سمت ارومیه) دچار هوازدگی کمتری نسبت به سنگ­های استحصالی از شبه جزیره اسلامی شده‌اند که علت آن ویژگی­های پتروگرافی سنگ­هاست. بیش­تر سنگ­های مورد استفاده از نوع تراکیت، آندزیت، بازالت، تفریت، آگلومرا و لاتیت می‌باشد. در این میان سنگ­های ­جزیره اسلامی به جز آندزیت، هوازدگی شدیدتری متحمل شده‌اند. خصوصیات بافتی نظیر اندازه ذرات و نوع هوازدگی تأثیر زیادی بر روی مقاومت و دوام سنگ­های مورد استفاده دارد. افزایش اندازه ذرات منجر به کاهش مقاومت سنگ و دوام داری شده است. سنگ­های جزیره اسلامی به دلیل دگرسانی بیش­تر، دارای تخلخل و جذب آب بالایی می‌باشند. سنگ­های کوه زنبیل به علت بافت میکرولیتیک و هم­چنین نداشتن دگرسانی، قابلیت جذب آب کمتری داشته و دوام بالایی دارند. هم­چنین وجود کانی­های رسی ناشی از هوازدگی موجب پایین بودن وزن مخصوص سنگ­های جزیره اسلامی شده است.