ﺑﺮﺭﺳﯽ اثر منابع جانبی بر روند ﺭﻳﺰﺷﻮﻧﺪﮔﯽ ﺭﺳﻮﺑﺎﺕ ﺑﻪ سوی ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺩﺳﺖ ﺣﻮﺿﻪ رودخانه حرم آباد (دشت باختری ملایر)

Abstract

حوضه آبریز حرم­آباد با شکلی نسبتاً کشیده و مساحت 2965 کیلومتر مربع در جنوب استان همدان در زون ساختاری سنندج-سیرجان قرار دارد. 1392 کیلومتر مربع از این وسعت را دشت باختری ملایر شامل می­شود؛ رودخانه­ی اصلی این حوضه رودخانه حرم­آباد (آب ملایر) است. در این رودخانه پنج رخساره رسوبی شاملGms، Gm، Sh، Sl و Fm شناسایی شده است. رﺳﻮﺑﺎت رودﺧﺎﻧﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻋﻤﺪﺗاً دارای ﺟﻮرﺷﺪﮔﯽ بسیار بد، کج­شدگی مثبت و کشیدگی پهن هستند. شاخص­ترین تغییر در بافت رسوبات بستر به سمت پایین دست رودخانه در فراوانی دانه­های گراول (با چهار گسستگی) است. این گسستگی­هاً ناشی از ورود رسوبات از منابع جانبی (مخروط­افکنه، شاخه­های فرعی و واریزه) به کانال رودخانه ایجاد شده­اند. افزایش گراول در ناپیوستگی­ها در شاخه­های کم شیب­تر و با لیتولوژی شیست و اسلیت 3-8% و در شاخه­های پرشیب­تر و با لیتولوژی گرانیت و سنگ آهک 25-32% است. بنابراین لیتولوژی سنگ منشا نیز در روند ریزشوندگی اندازه دانه­های بستر رودخانه به سوی پایین دست موثر است.