تعیین شاخص خشکی در حوضه دریاچه نمک به روش دمارتن

Abstract

حوضه دریاچه نمک که در زمره مناطق خشک ونیمه خشک جای دارد از جمله حوضه‌های بسته‌ای است که در دامنه‌های جنوبی سلسله جبال البرز مرکزی بین مختصات جغرافیایی°48 تا ´30 و °52 طول شرقی و°33 تا °37 عرض شمالی واقع و در تقسیم‌بندی طرح جامع آب کشور، به عنوان حوضة هفتم مشخص شده است و حدود 92750 کیلومتر مربع وسعت دارد. حوضه دریاچه نمک، توسط استانهای تهران، مرکزی، قم، قزوین، زنجان، همدان و بخش‌های کوچکی از استان‌های مازندران و اصفهان پوشش یافته است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های اقلیمی، محاسبات آماری، به ترتیب در مورد شش پارامتر اقلیمی مشتمل بر بارش ماهانه، بالاترین بارش 24 ساعته، میانگین حداقل ماهانه دما، میانگین حداکثر ماهانه دما، حداکثر مطلق دمای ماهانه و حداقل مطلق دمای ماهانه 35 ایستگاه با قدمت 40 سال به عمل آمده است. نتایج حاصل از محاسبات نشان می‌دهد، در یک دورة آماری 40 ساله، میانگین بارش کل ایستگاه‌ها در سطوح حوضه mm 5/256 و میانگین ضریب تغییرات بارش 11/35 درصد می‌باشد. ضریب تغییرات میانگین بارش کل دوره بین 1/22 درصد در ملایر تا 4/62 درصد در دوزج و ضریب بی‌نظمی بارش کل دوره بین 3/8 درصد در زنجان و 9/38 درصد در ایستگاه کویر متغیر است. میانگین سالانه دمای کل دوره مورد بررسی در سطح حوضه دریاچه نمک 99/13 درجه، حداکثرمطلق گرمترین‌ماههای دوره 48+ درجه سانتیگراد، حداقل مطلق سردترین ماههای دوره 35- درجه سانتیگراد و میانگین ضریب تغییرات دمای کل دوره 49/11 درصد، است. با استفاده از رابطه ضریب خشکی دمارتن، نوع اقلیم هر یک از ایستگاه‌های حوضه دریاچه نمک تعیین گردیده است. معدل ضریب خشکی حوضه دریاچه نمک در طول دوره آماری 40 ساله 092/11 محاسبه شده که این رقم بیانگر اقلیم غالب نیمه خشک در طول دوره مورد بررسی می‌باشد.