تأثیر باد بر انتقال و پخش آلاینده‏های نفتی در خلیج فارس

Abstract

آلودگی نفتی، آزاد شدن یک مایع هیدروکربنی در محیط زیست دریایی است که ناشی از فرآیندهایی چون نشت از طریق سکوهای نفتی دور از ساحل و پالایشگاه‏ها، حوادث ناشی از نفت‏کش‏ها، تخلیه و شستشوی نفت‏کش‏ها و غیره می‏باشد. خلیج فارس به دلیل دارا بودن عمده میادین نفتی و گازی جهان در معرض آلودگی‏هایی مانند آلودگی‏های نفتی و گسترش آلاینده‏های مرتبط با آن می‏باشد. از آنجا که در صورت نشت آلاینده‏های نفتی به دریا، تشخیص رفتار آن‏ها بر روی آب و دانستن تأثیر فرآیندهای فیزیکی از قبیل باد و غیره بر نحوۀ پخش این آلاینده‏ها، ما را در امر جمع‏آوری آن‏ها، پاکسازی دریا و اقدامات پیش‏گیرانه کمک می‏کند، در این مطالعه قصد داریم نحوه توزیع این آلودگی‏ها را در شرایط مختلف توسط مدل سه‏بعدی هیدرودینامیکی شبیه‏سازی کنیم. به‏کار‏گیری مدل‏های عددی در مورد پخش آلودگی نفتی به عنوان یک روش مناسب شناخته شده است که همخوانی‏های قابل قبولی از نحوه پخش آلایندهای نفتی را در سطح دریا فراهم می‏کند. به این منظور از مدل کوهرنس که با مدول آلودگی و بیولوژیکی جفت شده و قابلیت حل معادلات انتقال و پخش آلودگی را با به‏کارگیری مختصات سیگما در جهت قائم و مختصات دکارتی در جهت افقی دارد، برای شبیه‏سازی انتقال و پخش آلودگی‏های نفتی استفاده شده است. نتایج مدل نشان می‏دهد که آلودگی نفتی نشت یافته در بخش شمالی خلیج فارس، تحت تأثیر تمامی نیروهای اعمال شده در مدل دارای حرکتی به سمت شمال خلیج فارس و سواحل بوشهر در امتداد سواحل ایرانی بوده و سپس تحت تأثیر جریانات پادساعتگرد آن منطقه قرار گرفته و در امتداد سواحل عربی دارای حرکتی متمایل به بخش جنوب غربی خلیج فارس می‏گردد. نتایج مدل همچنین بیانگر تغییر در نحوه توزیع آلاینده‏ها تحت تأثیر باد و کاهش چشمگیر غلظت آلاینده‏ها در اثر نیروی باد می‏باشد.