برآورد آماری بیشینه بارش محتمل 24 ساعته بر اساس ضریب هرشفیلد (مطالعه موردی استان چهارمحال و بختیاری)

Abstract

سرچشمه دو رودخانه مهم کشور یعنی کارون و زاینده رود در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد و سدهای بسیار مهمی در مسیر این رودخانه‌ها قرار دارد که آگاهی از بیشینه بارش محتمل در سرچشمه‌های این دو رودخانه ضروری می‌باشد. یکی از بزرگ‌ترین مشکلات در امور آب‌شناسی و هواشناسی، برآورد مقدار معقول بیشینه بارش محتمل برای دوره‌های مختلف است که انتظار می‌رود در یک نقطه و یا یک محدوده اتفاق بیافتد. در بیشتر نقاط دنیا برای محاسبه حداکثر بارش محتمل از روش هرشفیلد استفاده می‌شود که در آن عامل فراوانی برای محاسبه مقادیر بیشینه بارندگی محتمل 24 ساعته، 15 فرض می‌گردد که منجر به بر آوردهای بالا و غیر معقولی از بیشینه بارش محتمل 24 ساعته می‌شود. در این مقاله از روش دسا و همکاران که تصحیح روش هرشفیلد می‌باشد برای برآورد بیشینه بارش محتمل 24 ساعته در هفت ایستگاه استان چهارمحال و بختیاری استفاده شد. در این روش مقدار عامل فراوانی برابر به 3/4 و نسبت بیشینه بارش محتمل به بیشینه بارش اتفاق افتاده بین 1/1 تا 5/1 به دست آمد. سپس بیشینه بارش محتمل 24 ساعته در ایستگاه‌ها محاسبه و مورد بررسی قرار گرفت. مقدار بیشینه بارش محتمل 24 ساعته در ایستگاه شهرکرد 6/101 میلی متر، کوهرنگ 2/269، بروجن 4/106، لردگان 4/141، بلداجی 5/117، امام قیس 7/174 و پل زمانخان 4/127 میلی متر به دست آمد و این در حالی است که میزان بیشینه بارش اتفاق افتاده در این ایستگاه‌ها به ترتیب برابر 9/88، 217، 8/71، 8/111، 76، 132 و 89 میلی‌متر بوده است.