تحلیل روند دمای بیشینه با استفاده از آزمون من- کندال و اسپیرمن در مناطق مختلف ایران

Abstract

در این پژوهش روند تغییرات زمانی پارامتر دمای بیشینه در مناطق مختلف ایران مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از داده‌های هواشناسی 33 ایستگاه هواشناسی کشور با دوره آماری 40 ساله (2016-1977) استفاده گردید و با بکارگیری دو آزمون غیرپارامتری من- کندال و اسپیرمن، وجود روند معنی‌دار برای سری‌های زمانی ماهانه، سالانه و فصلی در سطح معنی‌داری 95 درصد مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین جهت کاهش اثر وجود همبستگی ترتیبی بر نتایج آزمون‌ها، از روش TFPW استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که روند تغییرات زمانی دمای بیشینه، برای برخی شهرها افزایشی و برای برخی نیز کاهشی بوده است. بیش‌ترین روند افزایشی و کاهشی دمای بیشینه در مقیاس سالیانه به ترتیب در ایستگاه‌های کرمانشاه با شیب افزایشی 063/0 درجه سانتی‌گراد در سال (یعنی 52/2 درجه سانتی‌گراد) و تربت حیدریه با شیب کاهشی 041/0- درجه سانتی‌گراد در سال (یعنی 64/1- درجه سانتی‌گراد) مشاهده گردید. در ایستگاه‌های مشهد، تبریز، آبادان، اهواز، بوشهر، شیراز، کرمانشاه و یزد روند دمای بیشینه در هر سه مقیاس زمانی ماهانه، سالیانه و فصلی افزایشی بود. مقایسه عملکرد و توان دو آزمون در سطح معنی‌دار آماری نشان داد که در بیش‌تر موارد تطابق قابل توجهی در آشکارسازی روند دمای بیشینه توسط دو آزمون وجود داشت.