تأثیر مقدار آبیاری و تقسیط کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و بهره‌وری آب ذرت دانه‌ای در آبیاری قطره‌ای زیرسطحی

Abstract

<strong>امروزه روند استفاده از روش آبیاری قطره­ای زیرسطحی در گیاهان ردیفی به­علت افزایش کارایی آب و کود، رو به افزایش است. به منظور بررسی اثر مقدار آبیاری و تعداد تقسیط کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و بهره­وری آب در گیاه ذرت، مطالعه مزرعه­ای در سال 1397 به­صورت کرت­های نواری خرد شده برپایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه انجام شد. کرت­های اصلی این آزمایش شامل سه سطح آبیاری با میزان 100%، 75% و 50 درصد نیاز خالص آبیاری و کرت­های فرعی شامل سه تقسیط کود اوره به­صورت هفتگی، یک هفته در میان و سه مرحله در فصل رشد بود. بر اساس نتایج بدست آمده، اثر تیمار مقدار آبیاری و تعداد تقسیط کود بر عملکرد و اجزای عملکرد در سطح یک درصد معنی­دار بود. همچنین اثر مقادیر آبیاری روی بهره­وری آب در سطح یک درصد معنی­دار بود ولی اثر تیمار تعداد تقسیط کود بر بهره­وری آب معنی­دار نشد. اثرات متقابل دو فاکتور نیز روی ارتفاع بوته و شاخص سطح برگ در سطح یک درصد معنی­دار بود ولی روی عملکرد دانه، زیست­توده و بهره­وری آب معنی­دار نشد.</strong><strong>بیشترین عملکرد دانه و زیست­توده ذرت به­ترتیب با 92/14 و 85/39 تن در هکتار در تیمار آبیاری کامل بدست آمد. همچنین مقدار عملکرد دانه و زیست­توده در تیمارهای سه تقسیط به­ترتیب با 31/12 و 56/32 تن در هکتار نسبت به تیمارهای تقسیط هفتگی و یک هفته در میان، دارای بیشترین مقدار بود. بیشترین بهره­وری آب به میزان 98/2 کیلوگرم بر هکتار با اعمال کم­آبیاری به میزان 75% نیاز آبی خالص گیاه بدست آمد. به­نظر می­رسد اعمال کم­آبیاری به میزان 75 درصد نیاز آبی ذرت به علت بهره­وری آب بالا در نواحی دارای مشکل کمبود منابع آب می­تواند راهکار مناسبی برای صرفه­جویی آب و رسیدن به بازده بیشتر باشد. همچنین تزریق کود با مقادیر بیشتر ولی دفعات کمتر و به­ویژه در مراحل حساس رشد، می­تواند راهکار موثرتری نسبت به کاربرد مقادیر کمتر ولی تعداد دفعات کود بیشتر باشد.</strong>