اثر آبیاری قطره‌ای سطحی و زیرسطحی با آب شور و غیرشور بر تغییرات جریان شیره آوندی، هدایت روزنه‌ای و دمای برگ درختان پسته

Abstract

<strong>به­منظور مطالعه اثرات تغییر سامانه­های آبیاری قطره­ای سطحی به زیرسطحی بر پاسخ گیاهی، یک باغ پسته 10 هکتاری از شهرستان شهریار انتخاب و تیمارهای آبیاری شامل قطره­ای سطحی با آب شور </strong><strong>(</strong><strong>DI</strong><strong>)،</strong><strong> قطره­ای زیر سطحی با آب شور</strong><strong> (</strong><strong>SDI</strong><strong>) </strong><strong>و قطره­ای سطحی با آب غیرشور</strong><strong>(</strong><strong>A</strong><strong>)</strong><strong> در آن پیاده شد و پاسخ­های گیاهی اندازه­گیری شد. نتایج بررسی توزیع شوری نشان داد که بیشترین تجمع املاح در دوایر هم مرکز به دور از قطره چکان رخ داده است که در </strong><strong>DI</strong><strong> عمق 30 تا 50 و فاصله عرضی 70 تا 100 سانتی­متری از درخت، و در </strong><strong>SDI</strong><strong> لایه سطحی 0 تا 20 و فاصله عرضی 60 تا 80 سانتی­متری از درخت نقاط تجمع املاح بوده است. تمام پاسخ­های گیاهی در تیمار آب غیرشور به طور معنی­داری شرایط مساعدتری را نشان دادند. بر خلاف تیمار </strong><strong>A</strong><strong>،</strong><strong> دمای تاج گیاه و اختلاف آن با دمای اتمسفر بین دو سامانه آبیاری </strong><strong>DI</strong><strong> و </strong><strong>SDI</strong><strong>تغییرات معنی­داری را نشان نداد. اما در شاخص تنش آب گیاه </strong><strong>(</strong><strong>CWSI</strong><strong>) </strong><strong>با نرمال­سازی دمای تاج گیاهی نسبت به اثرات محیطی، اختلاف بین دو سامانه آبیاری معنی­دار گردید و مقدار آن در </strong><strong>SDI</strong><strong>کمتر از </strong><strong>DI</strong><strong> به­دست آمد. هدایت روزنه­ای نیز در </strong><strong>SDI</strong><strong> به­طور معنی­داری بیش­تر از </strong><strong>DI</strong><strong> اندازه­گیری شد. بر اساس جریان شیره آوندی، با وجودی که تیمار </strong><strong>A</strong><strong> به طور معنی­داری بیشترین جریان را داشت، در طول 24 ساعت اختلاف معنی­داری بین دو سامانه آبیاری </strong><strong>DI</strong><strong>و </strong><strong>SDI</strong><strong>مشاهده نگردید، اما با میانگین­گیری این شاخص برای طول روز و به­خصوص ساعات اوج تنش اختلاف معنی­دار شد. با توجه به حجم یکسان آب آبیاری در دو تیمار </strong><strong>DI</strong><strong>و </strong><strong>SDI</strong><strong>، نتیجه­گیری می­شود که سامانه </strong><strong>SDI</strong><strong>با توزیع مناسب شوری، شرایط بهتری را برای جذب آب توسط گیاه فراهم نموده و باعث کاهش تنش رطوبتی به­خصوص در ساعات اوج تعرق می­گردد. هرچند استفاده از سامانه آبیاری قطره­ای زیرسطحی نیازمند مطالعات طولانی مدت می­باشد، اما با توجه به پاسخ­های گیاهی مشاهده شده و همچنین از نقطه نظر توزیع شوری در خاک، استفاده از این سامانه آبیاری برای درختان پسته قابل توصیه است.</strong>