تعیین تابع تولید آب- شوری- عملکرد برای گیاه اسفناج

Abstract

<strong>با توجه به افت کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی، بهینه­سازی مصرف آب در کشاورزی ضروری است. یکی از روش­های بهینه­سازی مصرف آب در کشاورزی بخصوص در مناطق خشک و نیمه­خشک، استفاده از توابع تولید آب- شوری- عملکرد می­باشد. لذا این مطالعه به­منظور پیش­بینی عملکرد و اجزای عملکرد گیاه اسفناج و تعیین تابع تولید بهینه در شرایط تنش شوری و خشکی در منطقه کاشمر اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار شامل سه فاکتور شوری (آب شرب 75/0=</strong><strong>S₁</strong><strong>، </strong><strong>4=</strong><strong>S₂</strong><strong>، 8=</strong><strong>S₃</strong><strong>دسی­زیمنس بر متر) و سه سطح آبیاری (شامل آبیاری کامل (100% نیاز آبی)=</strong><strong>I₁</strong><strong>، </strong><strong>I₁</strong><strong>75</strong><strong>%</strong><strong>= </strong><strong>I₂</strong><strong>و </strong><strong>I₁</strong><strong>50%= </strong><strong>I₃</strong><strong>) </strong><strong>اجرا گردید. داده­های عملکرد و اجزای عملکرد اسفناج (شامل سطح برگ، ارتفاع گیاه، ارتفاع ساقه، طول ریشه، وزن خشک گیاه و وزن خشک ریشه) بر مدل­های مختلف توابع تولید شامل خطی ساده، کاب داگلاس، درجه دوم و متعالی برازش داده شد و پس از تعیین ضرایب توابع مختلف، تابع تولید بهینه اسفناج تعیین گردید. برای ارزیابی توابع مختلف از شاخص­های آماری میانگین مجذور مربعات خطای نرمال شده، میانگین مطلق خطا، کارایی مدل­سازی، شاخص توافق و ضریب تعیین استفاده شد. نتایج نشان داد که ضریب تعیین </strong><strong>(</strong><strong>R²</strong><strong>) </strong><strong>برآورد وزن کل زی­توده توسط توابع درجه دوم، متعالی، خطی ساده و کاب­داگلاس</strong><strong>به ترتیب 93/0، 89/0، 88/0 و 86/0 بود. همچنین، بیشترین مقدار شاخص­های میانگین مجذور مربعات خطای نرمال شده و میانگین مطلق خطا مربوط به توابع خطی ساده و کاب داگلاس می­باشد. بنابراین بر اساس نتایج این تحقیق، تابع تولید درجه دوم به عنوان تابع تولید بهینه برای عملکرد و اجزای عملکرد گیاه اسفناج، در منطقه قابل توصیه می­باشد.</strong>