مباحث تشریحی کلیه از دیدگاه ابن‌سینا و مقایسه تطبیقی آن با طب نوین

Abstract

<strong>مقدمه:</strong> پژوهش در منابع طب سنتی از اولویت‌های تحقیقاتی می‌باشد. کتاب قانون به‌عنوان معتبرترین کتاب جامع پزشکی، نقش مهمی در آموزش پزشکی داشته است. ابن‌سینا در این کتاب به تشریح توجه نموده است. کلیه و مجاری ادراری در تنظیم فشار خون، دفع مواد زائد و رساندن آن به مثانه نقش دارند. در این ارتباط، پژوهش حاضر به ارائه نظریات این حکیم ایرانی و سایر منابع طب سنتی در مورد آناتومی کلیه و مقایسه تطبیقی آن با یافته‌های آناتومی جدید پرداخته است.<br /> <strong>مواد و روش</strong><strong>‌</strong><strong>ها:</strong> ابتدا متون معتبر طب سنتی مانند "قانون" (ابن‌سینا)‌، "ذخیره خوارزمشاهی" و "تشریح منصوری" مورد بررسی قرار گرفت. ملاک انتخاب این کتاب‌ها، اعتبار حکیمان قابل استناد و قابل ارجاع بودن نوشتارها بود. در ادامه، طی یک بررسی کتابخانه‌ای مبانی کالبدشناسی، جراحی، آسیب‌شناسی و نشانه‌شناسی با کلیدواژه‌های "کلیه" و "گرده" از منابع طب ایرانی و طب نوین استخراج شدند و مورد تحلیل و تطبیق موضوعی قرار گرفتند. سپس، اشتراکات و افتراقات بررسی شدند و به‌صورت مقایسه‌ای میان طب سنتی و نوین جمع‌بندی گردیدند.<br /> <strong>یافته‌ها:</strong> بر مبنای پژوهش صورت‌گرفته مشخص شد که پزشکان ایرانی با وجود ملاحظاتی که در استفاده از بدن انسان در تشریح داشته‌اند و بیشتر از تشریح حیوانات برای آموزش و تحقیق استفاده می‌کرده‌اند، شناخت دستگاه کلیه و مجاری ادراری توسط پزشکان ایرانی از نظر آناتومی و فیزیولوژی با دقت صورت گرفته است و با یافته‌های پزشکی نوین مطابقت بسیاری دارد.<br /> <strong>نتیجه</strong><strong>‌</strong><strong>گیری:</strong> توصیفات آناتومیک دقیق و شناخت انواع بیماری‌های کلیه براساس علائم آن‌ها نمایانگر دقت و تفسیر درست از علامت و نشانه‌شناسی کلیه و آگاهی دقیق از عملکرد آن می‌باشد.