بررسی اثربخشی تدریس به شیوه حل مسئله و ارزشیابی بر اساس شاخص های پژوهشگرانه در پرورش روحیه پژوهشگری

Abstract

پرورش دانش آموختگان واجد توانمندی های شناختی و گرایش های عاطفی برای پژوهش و نوآوری، آرمان همه نظام های آموزشی دنیاست. درکشور ما نیز ایجاد تحول و جنبش در این زمینه یک ضرورت و عزم ملی تلقی شده است. بی تردید این هدف باید به دست اساسی ترین عنصر آموزش یعنی معلم تحقق یابد. هدف این تحقیق بررسی اثربخشی تدریس به شیوۀ حل مسئله و ارزشیابی بر اساس شاخص های پژوهشگرانه در پرورش روحیه پژوهشگری دانش آموزان است. این هدف با استفاده از طرح شبه آزمایشی واجد دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه مورد آزمون قرار گرفت. در مجموع 68 دانش آموز سه کلاس پایه چهارم ابتدایی از دو مدرسه انتخاب شدند. در آن کلاس ها سه متغیر مستقل؛ یعنی تدریس به شیوه حل مسئله همراه با ارزشیابی بر اساس شاخص های پژوهشگرانه، تدریس به شیوه حل مسئله بدون ارزشیابی بر اساس شاخص های پژوهشگرانه و تدریس به شیوه سنتی در طول ترم دوم سال تحصیلی 84- 83 برای دروس علوم و جغرافیا اجرا شد. متغیر وابسته یعنی روحیۀ پژوهشگری بر اساس سه شاخص نگرش نسبت به پژوهش، عملکرد دانش آموزان در امتحان واجد سؤالات پژوهشگرانه و فعالیت های کلاسی پژوهشگرانه سنجیده شد. نتایج نشان داد که تدریس به شیوه حل مسئله گذشته از همراه شدن با ارزشیابی بر اساس شاخص های پژوهشگرانه یا بدون آن، نسبت به شیوۀ تدریس سنتی در پرورش روحیه پژوهشگری با احتمال 99/0 کارآمدتر است. اما تدریس به شیوه حل مسئله همراه با ارزشیابی بر اساس شاخص های پژوهشگرانه نسبت به تدریس به شیوه حل مسئله بدون ارزشیابی بر اساس شاخص های پژوهشگرانه، در پرورش روحیه پژوهشگری اثربخشی بیشتر نداشت.