تأثیر آبیاری ناقص ریشه بر ویژگی‌های کمی آویشن باغی (Thymus vulgaris L.)

Abstract

<strong> </strong><br /> <strong>با توجه به محدودیت منابع آب در شرایط اقلیمی خشک و نیمه‌خشک ایران، کم‌آبیاری یکی از راه‌کارهای استفاده بهینه از آب و افزایش کارایی مصرف آب در بخش کشاورزی است. در این راستا به منظور بررسی اثر کم‌آبیاری بر ویژگی‌های کمی آویشن باغی</strong><strong>(</strong><strong>Thymus vulgaris L.</strong><strong>)</strong><strong>،</strong><strong> آزمایشی </strong><strong>در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار </strong><strong>در ایستگاه تولید نهال شهرداری کرمان </strong><strong>در سال زراعی 1395 اجرا شد. </strong><strong>در این تحقیق، پنج تیمار آبیاری شامل آبیاری کامل (100 درصد جبران کمبود رطوبتی خاک)، کم‌آبیاری تنظیم شده و آبیاری ناقص ریشه هر کدام در دو سطح 75 و 55 درصد جبران کمبود رطوبتی خاک تا حد ظرفیت زراعی </strong><strong>مورد </strong><strong>مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین وزن خشک اندام هوایی گیاه (6/1670 کیلوگرم در هکتار) و شاخص سطح برگ در مراحل مختلف رشد، در تیمار آبیاری کامل بدست آمد که از لحاظ آماری با 75 درصد اعمال شده در آبیاری ناقص تفاوت معنی‌داری نداشت. همچنین، بیشترین تعداد شاخه زایا (4/64) و ارتفاع بوته (4/39 سانتی‌متر) در تیمار آبیاری کامل بدست آمد که از لحاظ آماری با سایر تیمارها تفاوت معنی‌داری داشت. این در حالی است که بیشترین بهره‌وری آب ( 66/0 کیلوگرم بر مترمکعب)، وزن تر ریشه (5/4 گرم)، طول ریشه (8/15 سانتی‌متر) و حجم ریشه (8/2 سانتی‌متر مکعب در هر بوته)، به سطح 75 درصد اعمال شده در آبیاری ناقص ریشه اختصاص یافت که این امر به‌دلیل افزایش ریشه‌های ثانویه در این تیمار نسبت به سایر تیمارها بود. به‌طور کلی با توجه به نتایج بدست آمده می‌توان مطرح نمود که اعمال روش آبیاری ناقص ریشه و تأمین 75 درصد نیاز آبی گیاه، ضمن صرفه‌جویی در مصرف آب، می‌تواند به‎رغم اعمال تنش رطوبتی با توسعه مناسب شاخص سطح برگ و ریشه گیاه، امکان استفاده بهتر از رطوبت خاک و انرژی خورشید در فرآیند فتوسنتز را فرآهم می‌آورد و راهکار مناسبی برای مقابله با بحران آب، برای حرکت به سمت یک کشاورزی پایدار محسوب شود.</strong>