تحلیل محتوای کتاب های تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی براساس مهارت های اجتماعی با توجه به دیدگاه آموزگاران

Abstract

هدف پژوهش حاضر، بررسی کتاب های درسی تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی بر اساس آموزش مهارت های اجتماعی به دانش آموزان است. به همین منظور ضمن تحلیل محتوای کتاب های فوق از نظر آموزگاران نیز بهره گرفتیم. جامعه مورد بررسی در این پژوهش، عبارت اند از: ١ کتاب های تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی (سوم، چهارم و پنجم)، که از هر کتاب بخش تعلیمات مدنی، مورد تحلیل قرار گرفت. 2 ٢٦٢ آموزگار سوم، چهارم و پنجم دوره ابتدایی نواحی دوگانه شهرستان ارومیه که به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها برای بررسی نظر آموزگاران، پرسشنامه بود که بر اساس مقیاس لیکرت تنظیم گردید؛ برای بررسی مهارت های اجتماعی در کتاب های فوق، پیش نویسی از مهارت های اجتماعی تهیه شد. روش آماری این پژوهش، تحلیل توصیفی داده ها بود که داده ها با استفاده از آن ها، گردآوری، طبقه بندی و سازمان بندی شدند. همچنین برای تحلیل فرضیه های پژوهش از آزمون تحلیل واریانس یک سویه و آزمون تعقیبی شفه بهره گرفتیم. بر اساس این پژوهش، میزان مهارت های اجتماعی در کتاب های تعلیمات اجتماعی مجموعاً در حد متوسط و متوسط به پایین است و تعداد و درصد مقوله های مهارت های اجتماعی در کتاب پایه سوم بیشتر از کتاب پایه چهارم و در کتاب پایه چهارم بیشتر از کتاب پایه پنجم می باشد. توالی و مداومت که از اصول سازمان دهی محتوا به شمار می آیند، در خصوص مهارت های اجتماعی در این کتاب ها به طور مناسبی رعایت شده اند. بیشتر آموزگاران، محتوای کتاب های تعلیمات اجتماعی را با زمان آن متناسب نمی دانستند. تصاویر کتاب ها در خصوص مهارت های اجتماعی در حد متوسط است و در کتاب پایه سوم بیشتر از کتاب پایه چهارم و در کتاب پایه چهارم بیشتر از کتاب پایه پنجم می باشد. آموزگاران پایه سوم به طورکلی معتقدند محتوای این کتاب می تواند به میزان خوبی دانش آموزان را در خصوص آموزش مهارت های اجتماعی یاری دهد و آموزگاران پایه های چهارم و پنجم معتقدند محتوای کتاب ها در حد کم و متوسط، دانش آموزان را در خصوص آموزش مهارت های اجتماعی یاری می دهد.