بهینه‌سازی اقتصادی زمان‌بندی آبیاری برخی گیاهان زراعی در دشت زاوه استان خراسان رضوی

Abstract

<strong>بیشترین مصرف آب در بخش کشاورزی می­باشد</strong><strong>.</strong><strong> در طی سال­های اخیر به جهت عدم توجه به این نهاده تولیدی کمیاب و استفاده­های نادرست و بیش‌ازحد و نیز خشک‌سالی‌ها، مسئله</strong><strong> کمبود</strong><strong> آب به یک بحران جدی تبدیل‌شده است. ازاین‌رو برنامه­ریزان باید در راستای مصرف بهینه آب تصمیم­گیری کرده و با تهیه­ی الگوی کشت مناسب به همراه کاربرد فنّاوری‌های هوشمند سیستم­های آبیاری از هدر رفت و استفاده نادرست آب ممانعت نمایند. </strong><strong>در این پژوهش، </strong><strong>مدل مورداستفاده الگوریتم ژنتیک چندهدفه با مرتب‌سازی نا مغلوب است که در نرم‌افزار متلب پیاده‌سازی گردید. برای انجام این</strong><strong> مطالعه، داده­های سطوح زیر کشت، عملکرد، قیمت و هزینه­ تولید محصولات زراعی آبی منتخب دشت زاوه استان خراسان رضوی شامل گندم، جو، ذرت علوفه­ای، یونجه و چغندرقند </strong><strong>از سال زراعی 92-1391 تا سال زراعی 95-1394</strong><strong>،</strong><strong> از مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان زاوه جمع­آوری شد. همچنین آمار و اطلاعات سازمان آب منطقه­ای خراسان رضوی و عرضه آب ایستگاه صنوبر مورداستفاده قرار گرفت. برخی داده­های موردنیاز نیز از طریق مشاوره با کارشناسان حاصل شد. </strong><strong>مقایسه نتایج تخمینی با آمار واقعی سطوح زیر کشت هر یک از محصولات در هرسال نشان داد که سطح زیر کشت بهینه بدست آمده از مدل برای محصولات گندم و جو نسبت به آمار واقعی کمتر بوده است. اما محصول ذرت علوفه­ای افزایش سطح زیر کشت دارد که بسیار مطلوب است و سبب افزایش بازده برنامه</strong><strong>زمان­بندی و کشاورزی پایدار می­شود. با توجه به اهمیت حداقل شدن انحراف برنامه زمان­بندی</strong><strong> آبیاری ارائه‌شده توسط کارشناس و کشاورز پیشنهاد می­شود با نظر کارشناسان و کشاورزان، برنامه مدونی برای زمان­بندی آبیاری محصولات کشاورزی طراحی و مورد</strong><strong>استفاده کشاورزان قرار گیرد.</strong>