بررسی تأثیر رابطۀ رهبر- عضو بر حسادت و رفتارهای کاری انحرافی: نقش تعدیل‌گر ادراک از عدالت سازمانی، عزت‌نفس و روان‌رنجوری

Abstract

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی حسادت در ارتباط بین تعامل رهبر- عضو با رفتارهای کاری انحرافی انجام شده است. به‌علاوه، دراین‌راستا نقش‌های تعدیل‌کنندۀ ادراک از عدالت رویه­ای و توزیعی و ویژگی‌های شخصیتی عزت‌نفس و روان‌رنجوری نیز مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش، توصیفی پیمایشی است که با به‌کاربستن طرح پژوهش همبستگی اجرا شده است. جامعه آماری مشتمل بر کارکنان رسمی شاغل در مجتمع مس سرچشمه رفسنجان در تابستان 1397بود که مطابق با جدول کرجسی و مورگان، جهت دستیابی به حداقل حجم نمونه (317 نفر)، تعداد 410 پرسشنامه استاندارد به شیوه نمونه‌گیری طبقه‌ای نسبی بین کارکنان مذکور توزیع شد. ازاین‌بین، تنها 325 پرسشنامه قابل استفاده بود که نشان‌دهندۀ نرخ پاسخ 79 درصدی است. پس از اطمینان از نیکویی برازش و پایایی و روایی ابزار تحقیق، یافته‌های حاصل از تحلیل داده‌ها به روش حداقل مربعات جزئی با نرم‌افزار PLS، حاکی از آن است که کیفیت مبادلۀ رهبر- عضو به‌طور معنی‌داری، حسادت در محل کار و متعاقباً رفتارهای کاری انحرافی را پیش‌بینی می‌کند. درادامه، آزمون روابط تعدیل‌گر (آماره کوهن) نشان داد که ادراک کارکنان از عدالت رویه‌ای و توزیعی، علی‌رغم کیفیت پایین مبادلۀ رهبر- عضو، حس حسادت کم‌تری را در آنها ایجاد می‌نماید. درنهایت، شواهد نشان داد که کارکنان با عزت‌نفس بالا یا روان‌رنجوری اندک، با افزایش حسادت مقطعی، رفتارهای انحرافی کم‌تری را تجربه می‌کنند.