کاربرد خاکپوش‌های پلاستیکی برای کاهش اثرات شوری و افزایش عملکرد طالبی

Abstract

<strong>افزایش شوری آب و کاهش منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی در مناطق مرکزی ایران لزوم بکارگیری مدیریت‌های مناسب برای جلوگیری از کاهش عملکرد گیاهان در اثر شوری را می‌طلبد. استفاده از خاکپوش‌های پلی‌اتیلن یکی از راهکارهای کاهش اثرات سوء شوری بر گیاهان می‌باشد. در این پژوهش، تاثیر ترکیب فاکتوریل چهار سطح شوری آب آبیاری دو، چهار، شش و هشت دسی زیمنس بر متر </strong><strong> (</strong><strong>dS m^-</strong><strong>¹</strong><strong>)</strong><strong>و دو تیمار خاکپوش پلاستیکی شامل خاکپوش شفاف و مشکی و شاهد</strong><strong>(بدون خاکپوش، زمین لخت)، در یک طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار بر عملکرد میوه طالبی (رقم شاه‌آبادی) بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر شوری آب آبیاری بر عملکرد میوه، متوسط وزن یک میوه، عملکرد یک بوته، تعداد میوه برداشتی مرغوب و نامرغوب و عملکرد میوه مرغوب و نامرغوب (در حد احتمال یک درصد) و بر تعداد میوه در بوته (در حد احتمال پنج درصد) معنی‌دار شد.</strong><strong>همچنین اثر خاکپوش بر عملکرد میوه و متوسط وزن میوه در متر مربع و عملکرد یک بوته (در سطح احتمال یک درصد) و بر تعداد میوه در متر مربع و تعداد میوه در بوته (در سطح احتمال پنج درصد) معنی‌دار شد ولی اثر متقابل شوری در خاکپوش معنی‌دار نشد. عملکرد میوه در تیمارهای شوری دو، چهار، شش و هشت دسی زیمنس بر متر بترتیب برابر با12/5، 01/4، 04/3 و 94/2 کیلوگرم در متر مربع بود که در حد احتمال یک درصد معنی‌دار شد. اختلاف عملکرد و خصوصیات اندازه‌گیری شده میوه بین تیمارهای خاکپوش پلاستیکی شفاف و مشکی معنی‌دار نشد ولی بین خاکپوش‌های مشکی و شفاف معنی‌دار شد.</strong><strong>عملکرد تیمار شاهد، خاکپوش مشکی و شفاف بترتیب برابر با 18/2، 47/4 و 69/4 کیلوگرم در متر مربع بود. در انتهای فصل رشد شوری اختلاف شوری خاک بین تیمارهای خاکپوش پلاستیکی با شاهد (در حد احتمال پنج درصد) معنی‌دار ولی بین تیمارهای خاکپوش مشکی و شفاف معنی‌دار نشد‌. عصاره اشباع خاک </strong><strong>(</strong><strong>ECe</strong><strong>)</strong><strong> در عمق 60-0 سانتیمتری خاک با افزایش شوری آب آبیاری افزایش داشت و از </strong><strong>dS m^-</strong><strong>¹</strong><strong>5/4 در شوری آب آبیاری</strong><strong>dS m^-</strong><strong>¹</strong><strong>2</strong><strong>به </strong><strong>dS m^-1</strong><strong>11 در شوری آب آبیاری</strong><strong>dS m^-1</strong><strong>8 افزایش نشان داد. با افزایش شوری آب آبیاری اثر خاکپوش پلاستیکی بر کاهش شوری خاک بیشتر شد. رابطه</strong><strong>Yr=100- 7.1X(ECe-2.48</strong><strong>) </strong><strong> </strong><strong>بین عملکرد نسبی </strong><strong>(</strong><strong>Yr</strong><strong>) </strong><strong>و </strong><strong>ECe</strong><strong>در عمق 60-0 سانتمتری خاک بدست آمد، بنابراین طالبی گیاهی نسبتاً حساس به شوری می‌باشد و استفاده از خاکپوش پلاستیکی برای کاهش تنش شوری و زود رسی میوه توصیه می‌گردد.</strong>