تحلیلی بر« کتاب عمل» از منظر علامه طباطبایی (ره)

Abstract

دریافت کتاب عمل به عنوان مرحله ای از قیامت در آیاتی از قران کریم بیان شده است اما چیستی و چگونگی این دریافت به صراحت مطح نشده است از این رو هر یک از مفسران بر اساس مبانی تفسیری خود ، برداشت های مختلفی از این مرحله ارائه داده اند که نظر علامه طباطبایی (ع) به عنوان مفسری ژرف نگر حائز اهمیت است. در این مقاله با تتبع در آثار علامه از جمله المیزان فی تفسیر القرآن و رساله انسان از آغاز تا انجام و دیگر کتب تفسیری ، با روش توصیفی تحلیلی روشن می شود که «کتاب عمل» قابل تقسیم به کتاب عمل فرد، امت ها وجمیع خلایق و حاوی نفس عمل، حقیقت و آثار و نتایج آن است. نحوه دریافت« کتاب عمل » نیز با توجه به عملکرد انسان ها متفاوت است؛ برخی به جهت تبعیت از امام حق ، از ناحیه سعادت (یمین ) و برخی به واسطه پیروی از امام باطل «کتاب عمل » خود را از ناحیه شقاوت (شمال) دریافت می دارند. دو گروه نیز فاقد نامه عملی اند مخلطین و مقربیین که به جهت فنا در ذات پرورگار متعال، بدون حساب و کتاب در حرم امن الهی جای می گیرند و منکرین و معاندین که به واسطه انکار و دشمنی با خدا، باطن وجودشان منبع منکرات شده است.