رتبه‌بندی شاخص‌های آرامش معنوی در معماری مساجد سنتی مبتنی بر ادراک «حس معنویت» با بهره‌گیری از روش «VIKOR»

Abstract

<strong>مساجد در تاریخ معماری ایران، همواره نقطه به اوج رسیدن هنر و معماری اسلامی بوده است. معماری مساجد به دنبال الهام از مفاهیم کلام الهی است تا فضایی ایجاد بکند که عالم ملکوت و عالم ناسوت را قرین هم سازد و فضای معنوی واحدی را بیافریند. هدف این پژوهش مقایسه تطبیقی </strong><strong>9</strong><strong>مسجد سنتی شهر یزد</strong><strong>²</strong><strong>، از لحاظ شاخص‌های معنوی کارشده در معماری این مساجد؛ به رشته تحریر در آمده است. </strong><strong>روش تحقیق</strong><strong>از ماهیتی توصیفی </strong><strong>–</strong><strong> تحلیلی برخوردار است. در گام نخست به صورت مطالعات میدانی- کتابخانه‌ای؛ جهت استخراج شاخص‌های معنوی مساجد از منابع معتبر</strong><strong>³</strong><strong> صورت گرفته، سپس شاخص‌ها به تأیید </strong><strong>8</strong><strong>متخص در این زمینه رسید است.</strong><strong>در مرحله دوم به صورت تحلیلی به آزمون داده‌ها از طریق نرم‌افزار «</strong><strong>SPSS₂₁</strong><strong>» و روش «ویکور» انجام گرفته است. شاخص‌های مورد بررسی در این پژوهش: </strong><strong>1</strong><strong>- نسبت طلایی، </strong><strong>2</strong><strong>- تقارن و زوج بودن اجزا، </strong><strong>3</strong><strong>- اشکال و خطوط منحنی، </strong><strong>4</strong><strong>- رعایت استفاده از رنگ‌های گرم و سرد در کنار هم، </strong><strong>5</strong><strong>-</strong><strong>مصالح </strong><strong>6</strong><strong>- استفاده از تلفیق حسی </strong><strong>7</strong><strong>- سلسله ‌مراتب </strong><strong>8</strong><strong>- تزیینات مفهومی است. نتایج نشان می‌دهد که مساجد: مسجد جامع یزد، مسجد حظیره، مسجد ریگ و مسجد ملااسماعیل از لحاظ شاخص‌های آرامش معنوی در حد قابل قبولی قرار دارند.</strong>