تبیین وجودی شیطان از منظر فخر رازی

Abstract

<strong>عالمان اخلاق، عرفان، کلام، فلسفه، تفسیر و... هر کدام از حیثیات ویژه ای درباره‌ی چیستی، هستی و کارکردهای وجودی شیطان به مداقه پرداخته</strong><strong>‌</strong><strong>اند. هدف این پژوهش تبیین وجودی شیطان از دیدگاه فخر رازی است. فخر بر این باور است که شیطان از ماده شطن به معنای دور است و در اصطلاح به اجنه کافر اطلاق می‌شود. او در آثار مختلفش سه دلیل عقل برای وجود شیطان بیان کرده است. علاوه بر آن از طریق مراتب صدور افعال از حیوانات از جمله انسان دلیل منکران وجود شیطان را تبیین می‌کند و سپس از طرف مختلف نفوذ شیطان در انسان این دلیل را مورد نقادی قرار می‌دهد. او در تبیین جایگاه شیطان در عالم هستی، شیطان را ممکن الوجودی معرفی می‌کند که نه متحیز است و نه صفت برای یک شی متحیز است، بلکه آن را جزء ارواح سفلیه شریر و خبیث معرفی می‌کند.</strong>